Viêm lợi trùm là gì? Có nguy hiểm không?

Viêm lợi trùm là tình trạng lợi che phủ lên răng, gây đau nhức và khó chịu kéo dài. Tình trạng này nếu không điều trị kịp thời, bạn có thể đối mặt với nhiều biến chứng nguy hiểm. Xem ngay bài viết này của True Dental để biết nguyên nhân, cách nhận biết và phương pháp điều trị bệnh lý này hiệu quả!

Viêm lợi trùm là gì?

Viêm lợi trùm là tình trạng viêm nhiễm xảy ra khi phần lợi trong hàm bao phủ lên bề mặt răng khôn, khiến răng khôn bị mắc kẹt và không thể tiếp tục mọc lên. Hiện tượng này thường xuất hiện trong quá trình mọc răng khôn, đặc biệt là ở người trưởng thành trong độ tuổi từ 17 đến 25. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, viêm lợi trùm có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng cho sức khỏe răng miệng.

Viêm lợi trùm được chia làm 2 loại, bao gồm:

Viêm lợi trùm cấp tính

Đây là tình trạng lợi bị viêm đột ngột, mức độ viêm và phù nề nặng gây ra đau nhức, sưng hạch góc hàm và sốt. Tình trạng này thường xuyên sẽ suy giảm nếu được chăm sóc và điều trị tốt. Tuy nhiên, nếu chủ quan, vi khuẩn gây bệnh có thể phát triển và lây lan sang các cơ quan khác.

Viêm lợi trùm mãn tính

Là tình trạng phần mô lợi bao xung quanh răng bị viêm nhiễm kéo dài mà không được điều trị dứt điểm. Mức độ viêm không quá nặng nhưng dễ tái phát trở lại và có tính chất chu kỳ. So với giai đoạn cấp tính, viêm lợi trùm trong giai đoạn mãn tính có triệu chứng nhẹ hơn nên ít khi được chú ý tới.

Dấu hiệu viêm lợi trùm

Viêm lợi trùm thường xuất hiện khi răng khôn bắt đầu mọc, đặc biệt ở người trưởng thành trong độ tuổi từ 17 đến 25. Tình trạng này gây ra nhiều triệu chứng khó chịu và có thể dẫn đến biến chứng nếu không được điều trị kịp thời.

Những dấn hiệu để nhận biết viêm lợi trùm bao gồm:

• Lợi sưng đỏ và đau nhức: Phần lợi bao quanh răng khôn bị sưng tấy, có màu đỏ tươi và gây đau nhức, đặc biệt khi ăn uống hoặc khi chạm vào. Đây là dấu hiệu đầu tiên và phổ biến nhất của viêm lợi trùm.
• Xuất hiện mủ hoặc dịch tiết: Khi ấn vào vùng lợi bị viêm, có thể thấy chảy dịch mủ hoặc dịch tiết, báo hiệu tình trạng viêm nhiễm đang diễn ra.
• Sốt và mệt mỏi: Khi viêm nhiễm lan rộng, cơ thể có thể phản ứng bằng cách tăng nhiệt độ, gây sốt và cảm giác mệt mỏi.
• Hơi thở có mùi hôi: Vi khuẩn tích tụ trong ổ viêm có thể gây ra mùi hôi khó chịu trong miệng, ảnh hưởng đến giao tiếp hàng ngày.
• Nổi hạch bạch huyết ở cổ: Viêm nhiễm có thể làm sưng hạch bạch huyết ở vùng cổ, là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang phản ứng với tình trạng viêm.

Nguyên nhân gây viêm lợi trùm

Viêm lợi trùm xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó có những yếu tố phổ biến và dễ gặp. Hiểu rõ các nguyên nhân này giúp bạn phòng tránh và điều trị hiệu quả hơn.

Dưới đây là các nguyên nhân chính gây viêm lợi trùm:

Do vi khuẩn xâm nhập

Vi khuẩn là nguyên nhân chính gây ra viêm lợi trùm. Khi lợi trùm bao phủ lên răng, đặc biệt là răng khôn, thức ăn dễ bị kẹt lại tại vị trí này. Nếu không được làm sạch kỹ càng, vi khuẩn sẽ phát triển mạnh, tấn công và gây viêm nhiễm vùng lợi. Việc vệ sinh răng miệng không đúng cách hoặc không thường xuyên làm tăng nguy cơ viêm lợi trùm do vi khuẩn xâm nhập sâu vào mô lợi, gây sưng đỏ, đau nhức và mủ.

Do có sự va chạm giữa các răng

Phần lợi trùm rất nhạy cảm và dễ bị tổn thương khi răng đối diện cắn vào trong quá trình ăn nhai. Các va chạm liên tục có thể gây trầy xước hoặc chấn thương lợi, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và phát triển, dẫn đến viêm nhiễm. Tình trạng này thường làm lợi bị sưng đau, tấy đỏ và đôi khi kèm theo mủ, ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày.

Răng khôn mọc lệch

Răng khôn mọc lệch là nguyên nhân phổ biến gây viêm lợi trùm. Khi răng khôn không có đủ chỗ để mọc thẳng, chúng sẽ mọc xiên, nghiêng hoặc thậm chí mọc ngầm dưới lợi. Phần lợi ở vùng này không thể co lại bình thường, bao phủ kín răng khôn và tạo thành túi lợi chứa thức ăn, vi khuẩn tích tụ. Điều này làm tăng nguy cơ viêm lợi trùm, gây đau nhức và có thể dẫn đến biến chứng nghiêm trọng nếu không được xử lý kịp thời.

Lợi trùm không tiêu biến khi răng mọc lên

Khi răng mọc lên, phần lợi bình thường sẽ co lại để nhường chỗ cho răng. Tuy nhiên, ở một số người, lợi trùm không tiêu biến hoàn toàn mà vẫn bao phủ một phần hoặc toàn bộ bề mặt răng. Phần lợi này dễ dàng giữ lại mảng bám, thức ăn và vi khuẩn, gây viêm nhiễm kéo dài.

Lợi trùm không tiêu biến còn làm cản trở quá trình mọc răng, gây đau đớn và ảnh hưởng chức năng ăn nhai. Nếu không điều trị, tình trạng viêm sẽ lan rộng và trở nên nghiêm trọng hơn.

Các vị trí thường bị lợi trùm

Lợi trùm thường xuất hiện tại những vị trí răng dễ bị che phủ bởi mô lợi dư thừa trong quá trình mọc răng. Vị trí phổ biến nhất là:

• Răng khôn hàm dưới: Đây là vị trí dễ gặp lợi trùm nhất do răng khôn thường mọc muộn và thiếu không gian, gây lợi bao phủ một phần hoặc toàn bộ răng.
• Răng khôn hàm trên: Mặc dù ít phổ biến hơn, răng khôn hàm trên cũng có thể bị lợi trùm, gây viêm và đau nhức.
• Răng cửa và răng hàm khác: Trong một số trường hợp hiếm, lợi trùm có thể xuất hiện quanh các răng cửa hoặc răng hàm khác khi mô lợi không tiêu biến đúng cách.
• Vùng chân răng: Lợi trùm cũng có thể tập trung tại chân răng nếu mô lợi bị thừa hoặc tổn thương, gây viêm nhiễm và ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng.

Đối tượng có nguy cơ bị viêm lợi trùm

Viêm lợi trùm có thể xảy ra ở nhiều đối tượng, nhưng một số nhóm người có nguy cơ cao hơn do các yếu tố đặc thù sau:

• Thanh thiếu niên và người trưởng thành trẻ tuổi: Độ tuổi từ 17 đến 25 là giai đoạn răng khôn thường mọc, nên dễ gặp phải tình trạng lợi trùm.
• Người có răng khôn mọc lệch hoặc mọc ngầm: Những người này thường có phần lợi che phủ răng khôn, dễ gây viêm nhiễm.
• Người thiếu ý thức vệ sinh răng miệng: Việc không chải răng đúng cách hoặc bỏ qua vùng răng khôn tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, tăng nguy cơ viêm lợi trùm.
• Người hút thuốc lá hoặc sử dụng chất kích thích: Những thói quen này làm suy yếu hệ miễn dịch tại vùng miệng, khiến lợi dễ bị viêm.
• Người có hệ miễn dịch suy giảm: Bệnh nhân mắc các bệnh mạn tính hoặc đang dùng thuốc ức chế miễn dịch dễ bị viêm lợi trùm hơn người bình thường.
• Phụ nữ mang thai: Sự thay đổi nội tiết trong thai kỳ làm lợi dễ bị viêm và sưng tấy, tăng nguy cơ viêm lợi trùm.

Viêm lợi trùm có nguy hiểm không?

Viêm lợi trùm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng và cơ thể. Cụ thể:

Viêm lợi trùm có mủ

Khi vi khuẩn phát triển mạnh trong túi lợi, ổ viêm sẽ sản sinh mủ trắng hoặc vàng, làm lợi sưng to, đau nhức dữ dội. Mủ tích tụ gây áp lực, làm tổn thương mô mềm và gây khó chịu kéo dài. Nếu mủ không được dẫn lưu và xử lý, nguy cơ áp xe vùng lợi và lây lan viêm nhiễm sang các khu vực lân cận rất cao.

Nhiễm trùng nướu

Viêm lợi trùm kéo dài có thể lan rộng xuống vùng nướu và các mô nâng đỡ xung quanh răng, dẫn đến viêm nha chu. Tình trạng này làm tiêu hủy xương ổ răng, làm răng lung lay và có thể gây mất răng vĩnh viễn nếu không chữa trị kịp thời.

Nguy cơ làm ảnh hưởng tới răng bên cạnh

Ổ viêm tại vị trí lợi trùm có thể gây tổn thương lan rộng, làm hư hại men răng và mô quanh răng kế cận. Răng bên cạnh sẽ bị đau, nhạy cảm, suy yếu chức năng ăn nhai, thậm chí có thể bị sâu răng do vi khuẩn phát triển.

Ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe toàn thân

Vi khuẩn từ ổ viêm có thể xâm nhập vào máu, gây nhiễm trùng huyết, làm tăng nguy cơ viêm nội tâm mạc, viêm khớp và các bệnh lý khác. Đặc biệt, người có hệ miễn dịch yếu dễ bị nhiễm trùng nghiêm trọng và kéo dài.

Ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày

Đau nhức và sưng tấy tại vùng lợi khiến người bệnh khó há miệng, ăn uống gặp trở ngại, giấc ngủ bị ảnh hưởng. Ngoài ra, hơi thở có mùi hôi làm giảm tự tin trong giao tiếp, gây khó khăn trong công việc và sinh hoạt xã hội.

Viêm lợi trùm có tự khỏi không?

Viêm lợi trùm là tình trạng viêm nhiễm tại vùng lợi bao phủ răng, thường do vi khuẩn tích tụ gây ra. Thông thường, viêm lợi trùm không thể tự khỏi hoàn toàn mà cần có sự can thiệp điều trị y tế. Ở một số trường hợp nhẹ, triệu chứng có thể giảm bớt nhờ vệ sinh răng miệng sạch sẽ và chăm sóc tại nhà, nhưng phần lợi trùm vẫn tồn tại và tiềm ẩn nguy cơ tái phát.

Nếu viêm lợi trùm không được xử lý đúng cách, vi khuẩn sẽ tiếp tục phát triển, gây viêm nhiễm nặng hơn và có thể dẫn đến các biến chứng như áp xe, viêm nha chu hay tổn thương răng bên cạnh. Do đó, để tránh nguy hiểm, người bệnh nên thăm khám nha sĩ sớm để được chẩn đoán và áp dụng phương pháp điều trị phù hợp, giúp loại bỏ hoàn toàn viêm lợi trùm và bảo vệ sức khỏe răng miệng lâu dài.

Các biện pháp chẩn đoán viêm lợi trùm

Để xác định chính xác tình trạng viêm lợi trùm, bác sĩ sẽ áp dụng một số phương pháp chẩn đoán như sau:

Thăm khám lâm sàng

Bác sĩ sẽ quan sát trực tiếp vùng lợi, kiểm tra dấu hiệu sưng, đỏ, đau nhức và hiện tượng mủ nếu có. Đồng thời, bác sĩ cũng đánh giá khả năng há miệng và mức độ khó chịu của bệnh nhân để xác định mức độ viêm nhiễm.

Chẩn đoán hình ảnh

Chụp X-Quang răng giúp nha sĩ đánh giá chính xác vị trí, hướng mọc của răng khôn và tình trạng phần lợi bao phủ. Hình ảnh X-Quang còn giúp phát hiện các tổn thương khác như nang răng, xương hàm bị viêm hoặc các bất thường cấu trúc liên quan.

Một số cách chữa viêm lợi trùm tại nhà

Khi mới bị viêm lợi trùm, bạn có thể áp dụng các biện pháp tại nhà giúp giảm đau và giảm viêm trước khi đi khám bác sĩ. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết từng cách:

Dùng mật ong

Mật ong nổi tiếng với tính kháng khuẩn và làm dịu vết thương tự nhiên. Bạn chỉ cần lấy một ít mật ong nguyên chất thoa trực tiếp lên vùng lợi bị viêm, giữ trong khoảng 5-10 phút rồi súc miệng nhẹ bằng nước ấm. Thực hiện đều đặn 2-3 lần mỗi ngày giúp giảm sưng và giảm đau hiệu quả.

Nước cốt chanh

Chanh chứa nhiều vitamin C và axit citric, giúp tăng cường sức đề kháng và kháng viêm. Hòa 1-2 thìa nước cốt chanh với 100ml nước ấm, dùng để súc miệng khoảng 1-2 phút rồi nhổ ra. Nên súc miệng 2 lần/ngày để hỗ trợ giảm viêm và làm sạch khoang miệng. Tuy nhiên, không nên sử dụng quá nhiều vì axit chanh có thể làm mòn men răng.

Dùng tỏi tươi

Tỏi chứa allicin, một hợp chất kháng khuẩn mạnh. Bạn có thể giã nát một tép tỏi tươi rồi đắp lên vùng lợi bị viêm trong 3-5 phút, sau đó súc miệng sạch với nước. Thực hiện 1-2 lần/ngày để giảm tình trạng viêm và đau nhức. Lưu ý tránh dùng quá lâu vì tỏi có thể gây kích ứng da lợi.

Dầu đinh hương

Dầu đinh hương có chứa eugenol, một chất giúp giảm đau và chống viêm tự nhiên. Thấm một chút dầu đinh hương vào tăm bông hoặc bông gòn, chấm nhẹ lên vùng lợi bị viêm. Cách này giúp giảm nhanh cảm giác đau và sưng tấy. Nên sử dụng 1-2 lần/ngày và tránh để dầu tiếp xúc quá lâu trên niêm mạc để tránh kích ứng.

Cách điều trị viêm lợi trùm hiệu quả triệt để

Để xử lý triệt để viêm lợi trùm và tránh tái phát, các phương pháp điều trị chuyên khoa thường được áp dụng bao gồm:

Thuốc giảm đau và kháng sinh

Bác sĩ sẽ kê đơn thuốc giảm đau để giảm nhanh các cơn đau do viêm lợi trùm gây ra. Đồng thời, thuốc kháng sinh giúp kiểm soát và tiêu diệt vi khuẩn gây viêm nhiễm. Việc sử dụng thuốc phải theo đúng hướng dẫn để tránh tác dụng phụ và tình trạng kháng thuốc.

Cắt lợi trùm

Đây là phương pháp tiểu phẫu loại bỏ phần lợi dư thừa bao phủ lên răng khôn, giúp răng mọc lên bình thường và giảm nguy cơ viêm nhiễm tái phát. Tiểu phẫu thường được thực hiện dưới gây tê tại chỗ, an toàn và ít đau sau mổ. Quá trình phục hồi thường kéo dài từ 1 đến 2 tuần.

Nhổ răng khôn

Trong trường hợp răng khôn mọc lệch, mọc ngầm hoặc đã gây nhiều biến chứng viêm lợi trùm tái phát, bác sĩ có thể chỉ định nhổ bỏ răng khôn để giải quyết triệt để. Việc nhổ răng giúp loại bỏ hoàn toàn nguyên nhân gây viêm, tránh nguy cơ viêm nhiễm tái diễn và bảo vệ các răng lân cận.

Phòng ngừa bệnh lý viêm lợi trùm bằng cách nào?

Viêm lợi trùm có thể được ngăn ngừa hiệu quả bằng cách duy trì thói quen chăm sóc răng miệng đúng cách và chủ động theo dõi sức khỏe răng khôn. Một số biện pháp phòng ngừa cần thiết bao gồm:

• Đánh răng ít nhất hai lần mỗi ngày với kỹ thuật đúng, đặc biệt chú ý làm sạch vùng răng khôn và quanh lợi.
• Sử dụng chỉ nha khoa và nước súc miệng để loại bỏ mảng bám và thức ăn thừa ở kẽ răng và dưới lợi trùm.
• Khám răng định kỳ 6 tháng một lần để phát hiện sớm các vấn đề về răng khôn và lợi trùm, từ đó can thiệp kịp thời.
• Hạn chế sử dụng thuốc lá và các chất kích thích vì chúng làm suy yếu hệ miễn dịch và tăng nguy cơ viêm nhiễm.
• Khi thấy dấu hiệu đau, sưng lợi hoặc khó chịu vùng răng khôn, nên đi khám ngay để được đánh giá và điều trị sớm, tránh biến chứng.

XEM THÊM:

• Viêm nha chu: Dấu hiệu, nguyên nhân và cách điều trị
• Viêm khớp thái dương hàm: Nguyên nhân và cách điều trị
• Viêm chân răng là gì? Nguyên nhân và cách điều trị, phòng ngừa

Viêm lợi trùm nếu không điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng. Hãy chủ động nhận biết và thăm khám nha sĩ ngay khi xuất hiện triệu chứng. Nếu cần được thăm khám và tư vấn kỹ lưỡng hơn về những vấn đề liên quan đến bệnh lý này, mời bạn liên hệ ngay True Dental để đặt lịch hẹn với bác sĩ chuyên khoa ngay hôm nay!