Viêm quanh cuống răng: Nguyên nhân và cách chữa trị

Viêm quanh cuống răng là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở mô quanh chóp răng, thường do vi khuẩn xâm nhập từ sâu răng hoặc viêm tủy. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến áp-xe, hoại tử tủy và mất răng. Dưới đây là những thông tin quan trọng về nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị bệnh lý này.

Viêm quanh cuống răng là gì?

Viêm quanh cuống răng, còn được gọi là viêm chóp răng, là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở vùng cuống răng (phần tiếp giáp giữa chân răng và mô xung quanh). Đây là một bệnh lý nha khoa thường gặp, do vi khuẩn xâm nhập vào vùng tủy răng qua các vết sâu, nứt vỡ hoặc tổn thương khác.

Khi vi khuẩn xâm nhập vào cuống răng, cơ thể phản ứng lại bằng cách tạo ra viêm nhiễm, gây đau đớn, sưng tấy và nếu không được điều trị, có thể dẫn đến áp-xe răng, mất răng, hoặc nhiễm trùng lan rộng. Viêm quanh cuống răng có thể chia thành ba giai đoạn chính: viêm cấp tính, viêm bán cấp và viêm mãn tính, tùy thuộc vào mức độ và thời gian phát triển của bệnh.

Dấu hiệu bị viêm quanh cuống răng

Viêm quanh cuống răng là một trong những bệnh lý nha khoa phổ biến nhưng dễ bị bỏ qua vì các triệu chứng ban đầu có thể không rõ ràng. Tuy nhiên, khi tình trạng viêm phát triển, người bệnh sẽ cảm thấy đau đớn và khó chịu, đặc biệt khi nhai hoặc khi có sự thay đổi về nhiệt độ trong miệng.

Dưới đây là những dấu hiệu đặc trưng của các giai đoạn viêm quanh cuống răng, giúp bạn nhận diện và chủ động điều trị sớm:

Viêm quanh cuống răng cấp tính

Viêm quanh cuống răng cấp tính là giai đoạn đầu của bệnh và thường có triệu chứng rõ rệt, rất dễ nhận biết. Triệu chứng nổi bật là đau dữ dội và liên tục, đặc biệt khi nhai hoặc khi tiếp xúc với thức ăn nóng, lạnh. Người bệnh có thể cảm thấy đau nhức kéo dài, không giảm dù đã dùng thuốc giảm đau.

Ngoài ra, sưng tấy ở vùng lợi quanh răng và có thể xuất hiện hạch dưới hàm. Đặc biệt, sốt cao, mệt mỏi cũng là những dấu hiệu đi kèm. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như áp-xe quanh cuống răng.

Viêm quanh cuống bán cấp

Viêm quanh cuống bán cấp là giai đoạn chuyển tiếp, thời điểm này các triệu chứng chưa nghiêm trọng như ở giai đoạn cấp tính nhưng vẫn gây khó chịu. Người bệnh có thể gặp phải đau âm ỉ, không liên tục, đôi khi cảm thấy đau nhẹ khi nhai hoặc cắn vật cứng. Sốt nhẹ hoặc không sốt là dấu hiệu phổ biến, tuy nhiên vùng lợi quanh răng có thể bị sưng nhẹ.

Đôi khi, một lỗ rò nhỏ có thể xuất hiện ở vùng lợi, chảy ra mủ. Đây là dấu hiệu cho thấy vi khuẩn đã xâm nhập vào vùng mô quanh cuống và cần được điều trị sớm để tránh chuyển sang giai đoạn mãn tính.

Viêm quanh cuống răng mãn tính

Khi viêm quanh cuống răng không được điều trị triệt để hoặc điều trị muộn, bệnh sẽ chuyển sang giai đoạn mãn tính. Ở giai đoạn này, người bệnh có thể không cảm thấy đau đớn thường xuyên, nhưng đau nhức có thể tái phát khi thay đổi thời tiết hoặc sau khi ăn uống. Răng bị viêm có thể đổi màu sang xám đục, do tủy răng bị tổn thương nghiêm trọng.

Một dấu hiệu điển hình của viêm quanh cuống mãn tính là sự xuất hiện của lỗ rò mạn tính ở vùng lợi, nơi có thể chảy mủ thường xuyên. Thêm vào đó, răng bị viêm có thể lung lay nhẹ, do sự tiêu xương xung quanh cuống răng, và trong một số trường hợp nghiêm trọng, răng có thể bị mất.

Nguyên nhân gây viêm quanh cuống răng

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến viêm quanh cuống răng, từ các yếu tố bên ngoài như sâu răng cho đến các sai sót trong quá trình điều trị nha khoa. Việc hiểu rõ các nguyên nhân sau đây sẽ giúp bạn chủ động phòng ngừa và phát hiện bệnh sớm, từ đó có phương án điều trị hiệu quả:

Do nhiễm khuẩn từ tuỷ răng

Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm quanh cuống răng là vi khuẩn xâm nhập từ tủy răng. Tủy răng là phần mềm chứa mạch máu và thần kinh, khi tủy bị nhiễm khuẩn (thường do sâu răng) sẽ tạo ra môi trường lý tưởng cho vi khuẩn phát triển.

Khi vi khuẩn tấn công vào các ống tủy, chúng có thể di chuyển ra ngoài cuống răng, gây viêm nhiễm mô mềm và xương quanh chóp răng. Điều này không chỉ gây ra cơn đau dữ dội mà còn có thể dẫn đến áp-xe, hoại tử tủy và mất răng nếu không được điều trị kịp thời.

Do sang chấn răng

Sang chấn răng, hay còn gọi là chấn thương răng miệng, là nguyên nhân khác có thể gây viêm quanh cuống răng. Chấn thương có thể xảy ra do tai nạn, va chạm, hoặc thói quen nghiến răng, cắn vật cứng.

Những tổn thương này có thể làm răng bị nứt, vỡ, hoặc làm hỏng cấu trúc cuống răng, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào mô xung quanh. Vi khuẩn có thể gây viêm, dẫn đến sự hình thành áp-xe quanh cuống răng, gây đau đớn và khó chịu cho người bệnh.

Do sai sót trong điều trị nha khoa

Các sai sót trong quá trình điều trị nha khoa, đặc biệt là khi điều trị tủy răng hoặc phục hồi răng bị sâu, cũng là nguyên nhân gây viêm quanh cuống răng. Một số sai sót có thể kể đến như:

• Hàn răng không kín: Khi trám răng, nếu bác sĩ hàn răng không khít, vi khuẩn dễ dàng xâm nhập vào tủy và cuống răng.
• Thủng ống tủy: Trong quá trình điều trị tủy, nếu bác sĩ vô tình làm thủng ống tủy hoặc không làm sạch hoàn toàn, vi khuẩn có thể xâm nhập vào khu vực cuống răng và gây viêm.
• Sử dụng thuốc sát khuẩn mạnh: Việc sử dụng thuốc sát khuẩn mạnh không đúng cách trong quá trình điều trị nha khoa có thể gây tổn thương các mô xung quanh cuống răng và khiến tình trạng viêm lan rộng.

Do vi khuẩn từ viêm nha chu

Viêm nha chu, một bệnh lý về lợi, có thể là nguyên nhân dẫn đến viêm quanh cuống răng. Khi vi khuẩn gây viêm nha chu không được điều trị, chúng có thể xâm nhập sâu vào mô mềm và xương hàm, tạo điều kiện cho viêm nhiễm lan rộng đến vùng cuống răng.

Viêm nha chu thường bắt đầu từ việc vi khuẩn tấn công các mô nướu và có thể lan đến các cấu trúc sâu hơn như cuống răng, gây ra tình trạng viêm quanh cuống. Điều này khiến cho người bệnh dễ gặp phải các triệu chứng như đau, sưng, và mất răng nếu không được điều trị kịp thời.

Viêm quanh cuống răng có nguy hiểm không?

Viêm quanh cuống răng không chỉ gây đau đớn mà còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Tình trạng này xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập vào vùng cuống răng, gây viêm nhiễm mô xung quanh. Nếu không được phát hiện và điều trị sớm, viêm quanh cuống răng có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như áp-xe răng, nhiễm trùng huyết, viêm xương tủy, và ảnh hưởng đến các cơ quan khác như tim, thận, và khớp .

Để phòng ngừa và điều trị hiệu quả viêm quanh cuống răng, việc duy trì vệ sinh răng miệng đúng cách, khám răng định kỳ và điều trị kịp thời các bệnh lý răng miệng là rất quan trọng. Nếu bạn gặp phải các triệu chứng như đau nhức răng, sưng lợi, hoặc có lỗ rò chảy mủ, hãy đến ngay cơ sở nha khoa uy tín để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Biện pháp chẩn đoán viêm quanh cuống răng

Việc chẩn đoán chính xác viêm quanh cuống răng là rất quan trọng để đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Các bác sĩ nha khoa sẽ căn cứ vào triệu chứng lâm sàng và kết quả từ các xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh để xác định mức độ và loại viêm quanh cuống răng. 

Đối với viêm quanh cuống cấp

Chẩn đoán xác định

Viêm quanh cuống răng cấp tính thường dễ nhận biết nhờ vào các triệu chứng rõ ràng như:

• Đau nhức dữ dội: Cảm giác đau liên tục, đặc biệt khi nhai hoặc tiếp xúc với thức ăn nóng, lạnh. Đau có thể lan ra vùng xung quanh.
• Sưng tấy vùng lợi: Vùng lợi quanh răng bị sưng và có thể đỏ, gây khó khăn khi ăn uống.
• Sốt cao: Người bệnh thường bị sốt kèm theo cảm giác mệt mỏi, dấu hiệu cho thấy vi khuẩn đang hoạt động mạnh.
• Hạch dưới hàm: Hạch bạch huyết có thể bị sưng ở khu vực dưới hàm do nhiễm trùng.

Chụp X-quang trong trường hợp này sẽ cho thấy hình ảnh mờ xung quanh cuống răng, báo hiệu rằng viêm đã bắt đầu ảnh hưởng đến xương ổ răng và mô mềm xung quanh.

Chẩn đoán phân biệt

Cần phân biệt với các bệnh lý khác có triệu chứng tương tự như viêm tủy cấp, áp-xe nha chu, hoặc viêm nha chu. Việc này yêu cầu các bác sĩ sử dụng thêm các xét nghiệm chuyên sâu và hình ảnh như X-quang để có kết luận chính xác.

• Viêm tủy cấp: Tình trạng tủy răng bị viêm cũng gây đau nhức dữ dội, tuy nhiên thường không đi kèm với sưng lợi hoặc sốt. Chụp X-quang có thể giúp phân biệt hai bệnh này.
• Áp-xe nha chu: Có thể gây sưng đau, nhưng khác biệt ở chỗ áp-xe nha chu thường xảy ra do viêm ở mô nha chu (lợi và xương xung quanh răng), không phải do viêm cuống răng.

Trường hợp viêm quanh cuống bán cấp

Chẩn đoán xác định

Ở giai đoạn bán cấp, các triệu chứng không mạnh mẽ như viêm cấp tính nhưng vẫn có thể nhận thấy các dấu hiệu như:

• Đau âm ỉ: Cảm giác đau không liên tục nhưng vẫn có thể gây khó chịu khi nhai hoặc ăn uống.
• Sưng nhẹ: Vùng lợi quanh răng có thể hơi sưng nhưng không nghiêm trọng như trong giai đoạn cấp tính.
• Có lỗ rò chảy mủ: Một lỗ rò nhỏ trên lợi, nơi vi khuẩn có thể thoát ra, gây chảy mủ. Đây là dấu hiệu của việc vi khuẩn đã xâm nhập vào cuống răng và tạo thành ổ viêm.

Chụp X-quang sẽ cho thấy hình ảnh dãn rộng của dây chằng quanh cuống răng, thể hiện sự viêm nhiễm trong giai đoạn chuyển tiếp này.

Chẩn đoán phân biệt

Việc phân biệt với viêm quanh cuống bán cấp tính và viêm quanh cuống cấp và mãn tính là rất cần thiết. Viêm quanh cuống bán cấp có triệu chứng nhẹ hơn, trong khi viêm cấp tính gây đau dữ dội và sốt. Xới giai đoạn mãn tính, các triệu chứng có thể giảm bớt hoặc không còn đau đớn, nhưng có thể có mủ chảy từ lỗ rò. Các bác sĩ sẽ đánh giá lịch sử bệnh và kết quả chụp X-quang để xác định liệu có tổn thương mô quanh cuống hay không.

Đối với viêm quanh cuống mạn tính

Giai đoạn mãn tính của viêm quanh cuống răng có triệu chứng nhẹ hoặc không có triệu chứng rõ rệt. Tuy nhiên, khi kiểm tra, bác sĩ có thể nhận thấy răng bị đổi màu xám đục, có thể có lỗ rò mạn tính chảy mủ. Chụp X-quang sẽ cho thấy hình ảnh tiêu xương quanh cuống răng, đây là dấu hiệu cho thấy bệnh đã phát triển lâu dài và nghiêm trọng.

Cần phân biệt với các tình trạng khác như viêm nha chu mạn tính hoặc các bệnh lý khác có triệu chứng tương tự. Việc này cần dựa vào các xét nghiệm lâm sàng chi tiết và hình ảnh từ X-quang.

Điều trị viêm quanh cuống răng bằng cách nào?

Điều trị viêm quanh cuống răng phụ thuộc vào mức độ và giai đoạn của bệnh. Từ viêm cấp tính đến mãn tính, mỗi giai đoạn yêu cầu các phương pháp điều trị khác nhau để đảm bảo hiệu quả và ngăn ngừa các biến chứng.

Mục tiêu chính trong điều trị viêm quanh cuống răng là loại bỏ nhiễm trùng, giảm đau, bảo vệ mô xung quanh và duy trì chức năng răng. Dưới đây là các phương pháp điều trị phổ biến:

Điều trị toàn thân

Trong trường hợp viêm quanh cuống răng cấp tính hoặc khi có dấu hiệu nhiễm trùng nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định điều trị toàn thân. Việc sử dụng thuốc kháng sinh và thuốc giảm đau sẽ giúp kiểm soát nhiễm trùng và giảm các triệu chứng như sưng tấy, sốt và đau đớn.

Các loại thuốc thường được sử dụng bao gồm:

• Kháng sinh: Được sử dụng để kiểm soát vi khuẩn gây viêm quanh cuống răng. Kháng sinh giúp tiêu diệt vi khuẩn và ngăn ngừa nhiễm trùng lan rộng.
• Thuốc giảm đau: Như ibuprofen hoặc paracetamol giúp giảm cơn đau do viêm quanh cuống răng, đồng thời hỗ trợ giảm sưng.

Thuốc kháng sinh và giảm đau chỉ mang tính hỗ trợ trong giai đoạn đầu của điều trị. Sau khi tình trạng nhiễm trùng được kiểm soát, bác sĩ sẽ tiếp tục với các phương pháp điều trị chuyên sâu khác.

Điều trị nội nha

Điều trị nội nha là phương pháp chủ yếu để điều trị viêm quanh cuống răng, đặc biệt là trong các trường hợp viêm tủy hoặc viêm cuống răng do nhiễm khuẩn. Phương pháp này giúp làm sạch và loại bỏ vi khuẩn khỏi các ống tủy và cuống răng, nhằm ngừng sự lây lan của nhiễm trùng.

Các bước trong điều trị nội nha bao gồm:

• Làm sạch và tạo hình ống tủy: Bác sĩ sẽ loại bỏ các mô tủy nhiễm trùng và làm sạch các ống tủy bằng dụng cụ chuyên dụng.
• Sát khuẩn: Sau khi làm sạch, các bác sĩ sẽ dùng thuốc sát khuẩn (thường là canxi hydroxide) để tiêu diệt vi khuẩn còn sót lại trong ống tủy và vùng cuống.
• Hàn kín ống tủy: Khi các ống tủy đã được làm sạch và sát khuẩn, bác sĩ sẽ tiến hành hàn kín ống tủy bằng vật liệu đặc biệt, ngăn không cho vi khuẩn xâm nhập lại.
• Phục hồi răng: Sau khi hoàn thành điều trị nội nha, bác sĩ sẽ phục hồi lại phần răng đã bị hư hại bằng cách trám hoặc bọc răng sứ, giúp răng hoạt động bình thường trở lại.

Điều trị phẫu thuật

Trong trường hợp viêm quanh cuống răng không thể điều trị bằng phương pháp nội nha (ví dụ, khi tổn thương quá nghiêm trọng hoặc bệnh không tiến triển tốt sau điều trị nội nha), phẫu thuật có thể là lựa chọn cần thiết. Phẫu thuật nhằm loại bỏ mô viêm và tái cấu trúc lại mô quanh cuống răng. Các phương pháp phẫu thuật bao gồm:

• Cắt cuống răng: Đây là phẫu thuật cắt bỏ phần cuống răng bị viêm và loại bỏ mô viêm quanh cuống. Sau khi loại bỏ mô viêm, bác sĩ sẽ làm sạch và hàn kín cuống răng để ngừng sự lây lan của nhiễm trùng.
• Dẫn lưu ổ mủ: Trong trường hợp viêm quanh cuống răng có hình thành áp-xe, bác sĩ có thể tiến hành mở một vết rạch nhỏ để dẫn lưu mủ ra ngoài, giúp giảm sưng và đau đớn.

5 cách phòng ngừa viêm quanh cuống răng

Viêm quanh cuống răng là một bệnh lý có thể gây ra đau đớn và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe răng miệng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Tuy nhiên, bệnh hoàn toàn có thể phòng ngừa được nếu bạn duy trì thói quen chăm sóc răng miệng tốt và thực hiện một số biện pháp bảo vệ răng miệng hiệu quả.

5 biện pháp giúp phòng ngừa viêm quanh cuống răng hiệu quả bao gồm:

Vệ sinh răng miệng đúng cách

Một trong những cách hiệu quả nhất để phòng ngừa viêm quanh cuống răng là duy trì thói quen vệ sinh răng miệng sạch sẽ. Việc vệ sinh răng miệng không chỉ giúp bạn loại bỏ mảng bám và vi khuẩn, mà còn giúp ngăn ngừa sự hình thành sâu răng và các bệnh lý khác. Các bước cần lưu ý gồm:

• Đánh răng ít nhất 2 lần mỗi ngày: Sử dụng bàn chải mềm và kem đánh răng có chứa fluoride để làm sạch răng và nướu.
• Dùng chỉ nha khoa: Sử dụng chỉ nha khoa để làm sạch kẽ răng, nơi mà bàn chải không thể tiếp cận. Điều này giúp loại bỏ mảng bám và thức ăn thừa, tránh tình trạng sâu răng và viêm nướu.
• Sử dụng nước súc miệng: Nước súc miệng giúp tiêu diệt vi khuẩn, làm sạch khoang miệng và hạn chế sự phát triển của mảng bám.

Khám răng miệng định kỳ

Khám răng miệng định kỳ mỗi 6 tháng là cách phòng ngừa bệnh lý răng miệng hiệu quả. Việc thăm khám định kỳ giúp bác sĩ nha khoa phát hiện sớm các vấn đề về răng miệng như sâu răng, viêm tủy, viêm quanh cuống răng hoặc các bệnh lý khác mà bạn chưa cảm nhận được triệu chứng.

Khám răng miệng thường xuyên giúp phát hiện các bệnh lý ở giai đoạn sớm, giúp bác sĩ điều trị kịp thời và tránh được các biến chứng nghiêm trọng. Chụp X-quang sẽ giúp phát hiện những tổn thương bên trong răng và mô xung quanh cuống răng mà bạn không thể nhìn thấy bằng mắt thường.

Điều trị sớm các bệnh lý răng miệng

Nếu bạn phát hiện ra bất kỳ dấu hiệu bất thường nào như đau nhức, sưng tấy, hôi miệng, hoặc răng bị lung lay, hãy đến bác sĩ nha khoa ngay để được kiểm tra và điều trị. Các bệnh lý như sâu răng, viêm tủy, hoặc viêm nha chu nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến viêm quanh cuống răng.

Nếu tủy răng bị viêm, cần điều trị tủy ngay để ngăn ngừa cá bệnh lý về sau. Viêm nha chu cũng có thể gây viêm quanh cuống răng nếu không được điều trị. Cần xử lý tình trạng viêm nướu, làm sạch các túi nha chu để tránh vi khuẩn xâm nhập vào cuống răng.

Tránh các thói quen có hại cho răng miệng

Một số thói quen xấu có thể làm tăng nguy cơ bị khiến răng bị viêm quanh cuống. Việc điều chỉnh các thói quen này sẽ giúp bạn bảo vệ răng miệng tốt hơn:

• Tránh nghiến răng: Nghiến răng, đặc biệt là trong khi ngủ, có thể làm tổn thương răng và các mô quanh cuống. Nếu bạn có thói quen này, hãy tham khảo bác sĩ để được tư vấn sử dụng nẹp bảo vệ.
• Hạn chế ăn thức ăn quá cứng: Việc ăn các thực phẩm quá cứng hoặc nhai vật cứng có thể gây nứt hoặc gãy răng, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập vào cuống răng.
• Hạn chế thuốc lá và rượu: Thuốc lá và rượu bia có thể gây hại cho nướu và tăng nguy cơ mắc các bệnh lý răng miệng, bao gồm viêm quanh cuống răng.

Ăn uống lành mạnh

Chế độ ăn uống lành mạnh không chỉ tốt cho sức khỏe tổng thể mà còn giúp bảo vệ răng miệng. Một số lời khuyên về chế độ ăn uống bao gồm:

• Ăn thực phẩm giàu canxi: Các thực phẩm như sữa, phô mai, và các sản phẩm từ sữa giúp tăng cường sức khỏe răng miệng, bảo vệ răng khỏi sâu và viêm quanh cuống.
• Hạn chế đường và thực phẩm dính: Đường là nguyên nhân chính gây sâu răng. Hạn chế thực phẩm ngọt và dính giúp giảm nguy cơ viêm nhiễm và sâu răng.
• Uống đủ nước: Nước giúp làm sạch miệng và ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn.

XEM THÊM:

• Viêm tuỷ răng kiêng ăn gì? Hướng dẫn chế độ ăn uống phù hợp
• Viêm nha chu: Dấu hiệu, nguyên nhân và cách điều trị
• Viêm tủy răng: Dấu hiệu, nguyên nhân, cách phòng ngừa

Viêm quanh cuống răng là một bệnh lý nha khoa nghiêm trọng, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc duy trì vệ sinh răng miệng đúng cách, khám răng định kỳ và điều trị sớm các bệnh lý là cách hiệu quả để phòng ngừa bệnh. Nếu bạn gặp phải các vấn đề về răng miệng, hãy liên hệ ngay với True Dental để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.