Cao răng đen: Nguyên nhân, tác hại và cách chữa trị

Cao răng đen không chỉ làm ảnh hưởng thẩm mỹ của hàm răng mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây hại cho sức khỏe răng miệng. Nhiều người thường chủ quan, xem đây là vấn đề nhỏ, tuy nhiên cao răng màu đen thực chất là nơi tích tụ vi khuẩn, dễ dẫn đến viêm nướu, hôi miệng và thậm chí mất răng nếu không được xử lý đúng cách. Xem ngay bài viết này để biết nguyên nhân, tác hại và cách điều trị vôi răng đen. 

Cao răng đen là gì?

Cao răng đen là lớp mảng bám đã bị vôi hóa và đổi màu, bám chặt trên bề mặt răng và quanh viền nướu. Ban đầu, mảng bám chỉ là lớp mềm màu trắng ngà hoặc vàng nhạt. Tuy nhiên, khi không được làm sạch đúng cách, chúng tích tụ lâu ngày, cứng lại và chuyển dần sang màu nâu đen hoặc đen sẫm.

Màu sắc tối của cao răng đen thường do sự lắng đọng của cặn thực phẩm, chất màu từ đồ uống hoặc tác động của thuốc lá và vi khuẩn. Đây không chỉ là vấn đề thẩm mỹ mà còn là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ bệnh lý răng miệng, đặc biệt là viêm nướu và viêm nha chu.

Dấu hiệu nhận biết cao răng đen

Nhận biết sớm các dấu hiệu của cao răng đen giúp ngăn chặn kịp thời các biến chứng về sau. Cụ thể những biểu hiện thường gặp khi vôi răng bị đen là:​

• Mảng bám màu đen dọc theo viền nướu: Xuất hiện các mảng bám cứng, màu đen hoặc nâu sẫm, bám chặt ở vùng cổ răng và dưới nướu. Những mảng bám này không thể loại bỏ bằng cách chải răng thông thường.
• Hơi thở có mùi hôi: Sự tích tụ của vi khuẩn trong cao răng đen gây ra mùi hôi miệng dai dẳng, ảnh hưởng đến giao tiếp hàng ngày. ​
• Nướu sưng đỏ và dễ chảy máu: Cao răng đen kích thích và gây viêm nướu, dẫn đến tình trạng nướu sưng đỏ, nhạy cảm và dễ chảy máu khi chải răng hoặc dùng chỉ nha khoa. ​
• Răng đổi màu: Ngoài mảng bám đen, răng có thể xuất hiện các đốm đen nhỏ hoặc vùng màu sẫm, đặc biệt ở mặt trong hoặc mặt nhai của răng hàm.

Nguyên nhân khiến cao răng bị đen

Cao răng đen không phải là hiện tượng ngẫu nhiên mà là kết quả của nhiều yếu tố tác động lâu dài lên bề mặt răng. Những thói quen hàng ngày, dù tưởng chừng vô hại, lại âm thầm góp phần tạo điều kiện cho mảng bám phát triển và chuyển màu.

Khi hiểu rõ các nguyên nhân gây ra cao răng đen, bạn sẽ chủ động hơn trong việc phòng ngừa cũng như lựa chọn phương pháp chăm sóc răng miệng phù hợp. Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến nhất dẫn đến tình trạng cao răng đen:

Cao răng bị nhiễm máu

Viêm nướu hoặc chải răng quá mạnh có thể gây chảy máu chân răng. Máu này kết hợp với mảng bám, dẫn đến sự hình thành của cao răng đen. Vi khuẩn trong cao răng tiếp tục kích thích nướu, tạo ra vòng luẩn quẩn của viêm nhiễm và tích tụ mảng bám. ​

Hình thành đốm đen do sâu răng

Sâu răng tạo ra các hốc nhỏ trên men răng, khiến vi khuẩn và mảnh vụn thức ăn dễ bám sâu. Môi trường trong các hốc sâu thường kỵ khí, thuận lợi cho vi khuẩn phân giải protein và giải phóng sắc tố đen. Những sắc tố này tích tụ trong mảng bám và làm cao răng sẫm màu theo thời gian.

Do hút thuốc lá

Khói thuốc chứa nhiều hợp chất nhựa, nicotine và hắc ín. Những chất này có màu nâu đậm đến đen, dễ bám dính vào men răng và mảng bám. Theo thời gian, chúng thấm sâu vào cấu trúc cao răng, làm đổi màu nhanh chóng. Người hút thuốc lâu năm gần như chắc chắn sẽ hình thành cao răng đen nếu không vệ sinh kỹ và lấy cao răng định kỳ.

Men răng yếu

Men răng đóng vai trò như lớp bảo vệ bề mặt răng. Khi men răng bị bào mòn do axit trong thức ăn hoặc di truyền, vi khuẩn và sắc tố dễ dàng xâm nhập hơn. Mảng bám trên bề mặt răng yếu nhanh chóng tích tụ và dễ dàng chuyển màu đen do thấm hút các chất màu từ thực phẩm, thuốc lá hoặc vi khuẩn.

Sử dụng kháng sinh

Một số loại kháng sinh, đặc biệt tetracycline, khi sử dụng trong giai đoạn hình thành răng sẽ tích tụ trong mô cứng của răng. Dưới tác động của ánh sáng và vi khuẩn, thuốc bị oxy hóa và tạo ra sắc tố sẫm màu. Khi mảng bám hình thành trên bề mặt răng bị nhiễm màu, chúng nhanh chóng chuyển thành cao răng đen khó loại bỏ.

Không lấy cao răng định kỳ

Cao răng nếu không được loại bỏ định kỳ sẽ tiếp tục tích tụ thêm nhiều lớp mới. Những lớp cao răng lâu ngày hấp thụ thêm vi khuẩn, cặn thức ăn và chất tạo màu từ thực phẩm, thuốc lá. Các thành phần hữu cơ trong cao răng bị phân hủy và oxy hóa, tạo thành hợp chất tối màu, khiến cao răng chuyển thành màu đen rõ rệt.

4 tác hại của cao răng đen

Nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, cao răng đen có thể gây ra hàng loạt biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến mô nướu, xương hàm và chức năng ăn nhai tự nhiên. Những tác hại thường gặp nhất của tình trạng vôi răng đen sẽ bao gồm:

Viêm nha chu

Cao răng đen là “nơi trú ngụ” lý tưởng của vi khuẩn gây bệnh nha chu. Khi cao răng tích tụ ở vùng viền nướu và dưới nướu, vi khuẩn sẽ xâm nhập sâu vào mô nâng đỡ răng. Quá trình viêm nhiễm diễn ra âm thầm, gây tổn thương mô liên kết và dây chằng quanh răng. Nếu không điều trị kịp thời, viêm nha chu tiến triển dẫn tới tiêu xương ổ răng và nguy cơ mất răng vĩnh viễn.

Tụt nướu, tụt lợi

Áp lực viêm do vi khuẩn từ cao răng đen khiến nướu bị tổn thương và tụt dần xuống phía chân răng. Khi nướu tụt, chân răng bị lộ ra ngoài, mất lớp bảo vệ tự nhiên. Hậu quả là răng trở nên nhạy cảm hơn với nhiệt độ và dễ bị tác động bởi vi khuẩn, tăng nguy cơ sâu răng chân và viêm quanh răng.

Gây hôi miệng

Vi khuẩn phân hủy mảng bám và cặn thức ăn trong cao răng đen tạo ra các hợp chất lưu huỳnh bay hơi, gây mùi khó chịu. Mùi hôi miệng do cao răng đen thường dai dẳng và khó kiểm soát bằng các biện pháp thông thường như đánh răng hay súc miệng. Điều này ảnh hưởng không nhỏ tới sự tự tin trong giao tiếp hàng ngày.

Mất răng, tiêu xương hàm

Nếu viêm nha chu không được điều trị, quá trình tiêu xương hàm sẽ diễn ra nhanh chóng. Xương nâng đỡ răng bị phá hủy khiến răng lung lay và cuối cùng là rụng răng. Mất răng không chỉ ảnh hưởng tới khả năng ăn nhai mà còn gây tiêu xương ổ răng, làm thay đổi cấu trúc khuôn mặt và suy giảm chất lượng cuộc sống.

Cách điều trị cao răng màu đen hiệu quả

Cao răng đen là dấu hiệu rõ ràng của sự tích tụ mảng bám lâu ngày trong khoang miệng. Nếu không xử lý kịp thời, tình trạng này sẽ dẫn đến nhiều bệnh lý răng miệng nghiêm trọng. Áp dụng đúng phương pháp điều trị giúp loại bỏ cao răng đen và bảo vệ sức khỏe răng miệng hiệu quả.

Vì cao răng đen đã bám chặt vào bề mặt răng và dưới nướu, nên phương pháp hiệu quả nhất để loại bỏ là thực hiện lấy cao răng tại nha khoa uy tín. Tại đây, bác sĩ sẽ sử dụng thiết bị chuyên dụng để làm sạch toàn bộ mảng bám trên răng, bao gồm cả cao răng nằm sâu dưới viền nướu.

Sau khi làm sạch, bác sĩ sẽ tiến hành đánh bóng bề mặt răng. Việc làm nhẵn bề mặt răng giúp hạn chế sự bám dính của vi khuẩn và mảng bám trong tương lai, giảm nguy cơ cao răng tái phát.

Nếu nguyên nhân cao răng đen liên quan đến sâu răng, bệnh nhân cần được điều trị triệt để. Bác sĩ sẽ làm sạch vùng bị sâu, loại bỏ hoàn toàn mô răng bị tổn thương và sử dụng vật liệu trám răng để phục hồi hình dáng ban đầu. Việc này không chỉ bảo tồn chức năng ăn nhai mà còn ngăn ngừa vi khuẩn tiếp tục tấn công, giảm thiểu nguy cơ phát triển thêm các bệnh lý nha khoa khác.

Có nên cạo vôi răng đen ở nhà?

Nhiều người tìm đến các phương pháp tự nhiên tại nhà như sử dụng baking soda, nước cốt chanh, muối hoặc giấm để loại bỏ cao răng đen. Tuy nhiên, các phương pháp này chỉ có hiệu quả đối với mảng bám mới hình thành và chưa bám chặt vào răng. Đối với cao răng đen đã tồn tại lâu ngày, việc tự loại bỏ tại nhà không chỉ không hiệu quả mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro. ​

Việc tự cạo vôi răng tại nhà có thể dẫn đến tổn thương men răng và nướu nếu thực hiện không đúng kỹ thuật. Men răng bị mài mòn sẽ làm tăng độ nhạy cảm của răng, gây ê buốt khi ăn uống. Ngoài ra, nướu răng có thể bị tổn thương, dẫn đến chảy máu, viêm nhiễm và thậm chí tụt nướu, làm lộ chân răng và tăng nguy cơ mất răng. ​

Hơn nữa, các dụng cụ cạo vôi răng không được vô trùng đúng cách có thể trở thành nguồn lây nhiễm vi khuẩn, gây nhiễm trùng nghiêm trọng trong khoang miệng. Do đó, bác sĩ True Dental khuyến cáo bạn không nên tự cạo vôi răng tại nhà. ​

Biện pháp ngăn ngừa cao răng đen

Phòng ngừa cao răng đen là việc làm cần thiết để duy trì sức khỏe răng miệng lâu dài và giữ cho nụ cười luôn tươi sáng. Sau đây là những biện pháp hiệu quả giúp ngăn chặn sự hình thành của cao răng đen:

• Chăm sóc răng miệng đúng cách: Nên chải răng tối thiểu hai lần mỗi ngày với kem đánh răng chứa fluoride. Kết hợp sử dụng chỉ nha khoa và nước súc miệng kháng khuẩn để làm sạch mảng bám ở các vị trí khó tiếp cận.
• Hạn chế thực phẩm và đồ uống có màu: Cà phê, trà đen, rượu vang đỏ và các loại nước ngọt có ga dễ làm răng bị nhiễm màu. Hạn chế sử dụng những thực phẩm này hoặc súc miệng ngay sau khi tiêu thụ sẽ giúp giảm nguy cơ cao răng đen.
• Không hút thuốc lá: Thuốc lá là tác nhân hàng đầu khiến mảng bám vôi răng đổi màu và cứng chắc hơn. Bỏ thuốc lá không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe tổng thể mà còn ngăn ngừa hiệu quả sự hình thành của cao răng đen.
• Thăm khám nha khoa định kỳ: Đến nha khoa kiểm tra và lấy cao răng định kỳ 6 tháng một lần là biện pháp cần thiết. Khi đến nha khoa khám răng định kỳ, bạn sẽ được bác sĩ hỗ trợ làm sạch mảng bám trước khi chúng kịp vôi hóa và đổi màu thành cao răng đen.
• Duy trì chế độ ăn giàu khoáng chất: Ăn nhiều thực phẩm giàu canxi và vitamin D giúp tăng cường sức khỏe men răng. Men răng khỏe mạnh sẽ làm giảm khả năng vi khuẩn và mảng bám bám dính, từ đó ngăn ngừa cao răng hiệu quả.

XEM THÊM:

• Cao răng độ 3 nguy hiểm thế nào? Cách xử lý hiệu quả
• Cao răng độ 2: Mức độ ảnh hưởng răng miệng và cách xử lý
• Cạo vôi răng ở đâu tốt và uy tín tại TP HCM

Hiểu rõ nguyên nhân và tác hại và cách chữa trị, biện pháp phòng ngừa cao răng đen giúp bạn chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe răng miệng. Nếu đang gặp các vấn đề về răng miệng hoặc có dấu hiệu cho thấy vôi răng bị đen, bạn hãy liên hệ ngay True Dental để được bác sĩ chuyên khoa thăm khám và điều trị kịp thời.