Đau răng (nhức răng): Nguyên nhân và các chữa trị hiệu quả

Đau răng là tình trạng phổ biến, ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi và có thể gây ra nhiều phiền toái trong sinh hoạt hàng ngày. Nguyên nhân gây đau răng rất đa dạng, từ sâu răng, viêm tủy, áp xe răng đến các vấn đề về nướu hoặc mọc răng khôn . Việc hiểu rõ nguyên nhân và áp dụng các biện pháp điều trị phù hợp sẽ giúp bạn giảm đau hiệu quả và bảo vệ sức khỏe răng miệng.

Đau răng là gì?

Đau răng là tình trạng đau nhức hoặc ê buốt xảy ra ở bên trong hoặc xung quanh răng, thường do kích thích hoặc tổn thương các dây thần kinh trong tủy răng. Cơn đau có thể xuất hiện đột ngột hoặc kéo dài, với mức độ từ nhẹ đến dữ dội, ảnh hưởng đến khả năng ăn uống, nói chuyện và sinh hoạt hàng ngày. Đây là dấu hiệu cảnh báo các vấn đề về răng miệng cần được quan tâm và điều trị kịp thời.

Nguyên nhân dẫn đến đau nhức răng

Đau nhức răng là triệu chứng phổ biến, xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Việc xác định đúng nguyên nhân giúp lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp, ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng. Dưới đây là những nguyên nhân thường gặp:

Sâu răng

Sâu răng xảy ra khi vi khuẩn phá hủy men răng, tạo thành lỗ sâu. Khi lỗ sâu lan đến ngà hoặc tủy răng, người bệnh sẽ cảm thấy đau nhức, đặc biệt khi ăn uống đồ nóng, lạnh hoặc ngọt. Nếu không điều trị kịp thời, sâu răng có thể dẫn đến viêm tủy hoặc áp xe răng.

Răng ê buốt

Viêm tủy răng là tình trạng vi khuẩn xâm nhập vào tủy, gây viêm và sưng. Cơn đau thường dữ dội, kéo dài và có thể lan sang vùng mặt hoặc tai. Viêm tủy nếu không được điều trị sớm có thể dẫn đến hoại tử tủy và mất răng.

Răng nứt vỡ hoặc gãy

Tai nạn, cắn phải đồ cứng hoặc nghiến răng có thể khiến răng bị nứt, vỡ. Những vết nứt này tuy nhỏ nhưng có thể lan rộng dần và ảnh hưởng đến tủy răng, gây đau âm ỉ, nhất là khi nhai. Đôi khi, cơn đau không rõ ràng nên người bệnh dễ bỏ qua.

Áp xe răng

Áp xe răng là tình trạng nhiễm trùng tạo mủ ở chân răng hoặc nướu, gây sưng, đau và có thể lan sang các vùng lân cận nếu không được điều trị kịp thời. Người bệnh thường có biểu hiện sưng má, sốt và miệng có mùi hôi.

Răng mọc kẹt – mọc lệch

Răng mọc kẹt hoặc mọc lệch, thường gặp nhất ở răng khôn (răng số 8), là một trong những nguyên nhân phổ biến gây đau nhức răng kéo dài. Khi không có đủ không gian trong hàm, răng khôn có thể mọc nghiêng, mọc ngầm hoặc chen vào răng bên cạnh. Tình trạng này gây áp lực lớn lên các răng xung quanh, khiến vùng hàm bị đau nhức, sưng đỏ, thậm chí gây sốt.

Bệnh nha chu

Bệnh nha chu là một dạng viêm nhiễm nghiêm trọng ảnh hưởng đến mô nâng đỡ quanh răng, bao gồm nướu, dây chằng và xương ổ răng. Tình trạng này thường bắt đầu từ viêm nướu do mảng bám tích tụ lâu ngày mà không được làm sạch. Khi bệnh tiến triển, nướu sẽ tụt xuống, làm lộ chân răng và tạo thành các túi nha chu chứa đầy vi khuẩn.

Người mắc bệnh nha chu thường có biểu hiện nướu sưng đỏ, chảy máu khi đánh răng, hơi thở có mùi và răng đau âm ỉ. Trong giai đoạn nặng, răng có thể lung lay và mất đi khả năng bám vào xương hàm.

Nghiến răng khi ngủ

Nghiến răng là một thói quen vô thức, thường xảy ra vào ban đêm. Lực nghiến quá mạnh sẽ khiến men răng bị mòn, răng nhạy cảm hơn và đau khi ăn uống. Lâu dài, nghiến răng còn có thể gây nứt răng hoặc ảnh hưởng đến khớp thái dương hàm.

Các nguyên nhân khác

Ngoài ra, cũng có một số nguyên nhân khác khiến răng bị đau, chẳng hạn như: 

• Viêm xoang hàm trên: Gây đau lan lên răng hàm trên do áp lực từ hốc xoang.
• Răng nhạy cảm: Do mòn men hoặc lộ chân răng, thường đau buốt khi ăn nóng/lạnh.
• Khớp cắn sai: Răng mọc lệch hoặc chen chúc gây áp lực không đều khi nhai.
• Tác dụng phụ sau điều trị nha khoa: Một số thủ thuật như trám, lấy cao răng hoặc niềng răng có thể gây đau nhẹ tạm thời.

Nhức răng kéo dài có thể gây hậu quả nào?

Tình trạng nhức răng nếu chỉ diễn ra trong thời gian ngắn và thuyên giảm nhanh thường không đáng lo ngại. Tuy nhiên, nếu cơn đau kéo dài liên tục hoặc tái phát nhiều lần, đây có thể là dấu hiệu của các bệnh lý răng miệng nghiêm trọng cần được điều trị sớm.

Việc chủ quan hoặc trì hoãn có thể dẫn đến nhiều hậu quả không mong muốn, bao gồm:

• Viêm tủy răng: Nếu sâu răng hoặc nứt răng không được xử lý, vi khuẩn có thể xâm nhập vào tủy, gây viêm và đau dữ dội. Lúc này, việc điều trị tủy là bắt buộc để bảo tồn răng.
• Áp xe răng – nhiễm trùng lan rộng: Viêm nhiễm không được điều trị có thể phát triển thành ổ mủ quanh chân răng hoặc nướu. Áp xe có thể gây sốt, sưng mặt, đau dữ dội và thậm chí lây lan sang xương hàm, xoang hoặc máu.
• Mất răng vĩnh viễn: Các bệnh lý như viêm nha chu hoặc viêm tủy kéo dài có thể làm răng lung lay, không còn khả năng phục hồi. Trong nhiều trường hợp, nhổ bỏ là giải pháp cuối cùng.
• Tiêu xương hàm: Việc mất răng hoặc viêm nhiễm nghiêm trọng có thể khiến xương hàm bị tiêu dần theo thời gian, ảnh hưởng đến chức năng nhai và thẩm mỹ khuôn mặt.
• Giảm chất lượng cuộc sống: Cơn đau liên tục ảnh hưởng đến khả năng ăn uống, giao tiếp và giấc ngủ. Người bệnh có thể bị mệt mỏi, sút cân hoặc stress kéo dài do đau răng.
• Tăng nguy cơ biến chứng toàn thân: Một số nghiên cứu cho thấy vi khuẩn từ ổ viêm quanh răng có thể đi vào máu và liên quan đến các bệnh tim mạch, tiểu đường hoặc nhiễm trùng nội tạng.

5 biện pháp chữa đau răng tại nhà

Khi chưa thể đến nha khoa ngay khi gặp tình trạng nhức răng, bạn có thể áp dụng một số cách đơn giản tại nhà để làm dịu cơn đau tạm thời. Những biện pháp này tuy không thay thế điều trị chuyên sâu, nhưng có thể giúp giảm đau nhanh chóng và an toàn trong thời gian chờ gặp bác sĩ.

Chườm lạnh

Chườm lạnh là cách giảm đau và sưng hiệu quả trong các trường hợp đau răng do viêm hoặc chấn thương. Bạn có thể bọc vài viên đá trong khăn sạch, chườm lên vùng má ngoài nơi răng đau trong khoảng 15–20 phút. Nhiệt độ lạnh giúp co mạch máu, giảm lưu lượng máu đến vùng viêm, từ đó làm dịu cơn đau.

Trị nhức răng bằng nước muối

Nước muối ấm có khả năng sát khuẩn nhẹ, giúp làm sạch khoang miệng và giảm viêm lợi. Bạn nên pha một thìa cà phê muối vào một cốc nước ấm, súc miệng trong 30 giây rồi nhổ ra. Lặp lại 2–3 lần/ngày để hỗ trợ giảm sưng và đau. Đây là biện pháp đơn giản, lành tính, phù hợp với hầu hết mọi người.

Dùng hành tây chữa nhức răng

Hành tây chứa các hợp chất kháng khuẩn tự nhiên như allicin, có thể hỗ trợ giảm viêm và đau nhẹ. Bạn có thể cắt một lát hành tây tươi, đặt trực tiếp lên răng bị đau hoặc nhai nhẹ ở bên bị đau để tinh chất thấm vào vùng tổn thương. Tuy mùi vị khó chịu nhưng đây là mẹo dân gian khá phổ biến và an toàn.

Chữa nhức răng bằng đinh hương

Tinh dầu đinh hương chứa eugenol – hoạt chất có đặc tính gây tê và kháng khuẩn mạnh. Bạn có thể nhỏ vài giọt tinh dầu đinh hương vào bông gòn, đặt lên vị trí răng đau trong vài phút. Nếu không có tinh dầu, bạn cũng có thể dùng một nụ đinh hương khô, nhai nhẹ để tinh chất tiết ra làm dịu cơn đau.

Sử dụng thuốc giảm đau

Các loại thuốc giảm đau không kê đơn như paracetamol hoặc ibuprofen có thể giúp bạn kiểm soát cơn đau răng tạm thời. Tuy nhiên, cần sử dụng đúng liều lượng được hướng dẫn trên bao bì và không lạm dụng. Nếu bạn có bệnh nền hoặc đang dùng thuốc khác, nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng.

Bị đau nhức răng không nên ăn gì?

Khi bị đau nhức răng, chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát cơn đau và hỗ trợ quá trình hồi phục. Một số loại thực phẩm có thể khiến tình trạng đau trở nên nghiêm trọng hơn, gây kích thích răng và mô nướu đang tổn thương.

Dưới đây là những nhóm thực phẩm bạn nên hạn chế hoặc tránh hoàn toàn:

• Đồ ăn quá nóng hoặc quá lạnh: Những món ăn có nhiệt độ cực đoan như nước đá, kem lạnh hoặc canh nóng có thể kích thích dây thần kinh răng, làm cơn đau tăng lên, nhất là khi răng đang bị lộ ngà hoặc viêm tủy.
• Thực phẩm cứng, giòn: Kẹo cứng, bánh quy giòn, hạt khô hoặc đồ ăn cần nhai nhiều có thể tạo áp lực lên vùng răng đau, làm nứt răng hoặc rơi miếng trám răng (nếu có). Ngoài ra, việc nhai ở vùng bị đau có thể làm lan rộng tổn thương.
• Đồ ăn nhiều đường: Bánh kẹo ngọt, nước ngọt có gas, siro là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, làm tình trạng sâu răng hoặc viêm nướu nặng hơn, từ đó khiến cơn đau kéo dài.
• Đồ ăn chua, cay: Các món chua như xoài xanh, me, nước cam, nước chanh hoặc các món cay nhiều ớt dễ làm răng nhạy cảm bị kích ứng, khiến người bệnh đau rát và khó chịu hơn.
•  

  Thức ăn dai, dính: Kẹo dẻo, caramel, thịt khô hay đồ nếp dễ bám lại kẽ răng và khó làm sạch, đặc biệt ở vùng răng đang tổn thương. Điều này làm tăng nguy cơ viêm nhiễm và kéo dài cảm giác khó chịu.

Khi nào nên đến nha khoa khi bị đau răng?

Đau răng có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, từ những vấn đề nhẹ như ê buốt do thực phẩm đến các bệnh lý nghiêm trọng như viêm tủy hay áp xe răng. Trong một số trường hợp, cơn đau có thể tự thuyên giảm sau vài giờ. Tuy nhiên, nếu xuất hiện những dấu hiệu dưới đây, bạn nên đến nha khoa càng sớm càng tốt:

• Cơn đau kéo dài trên 1–2 ngày: Nếu đã áp dụng các biện pháp giảm đau tại nhà nhưng vẫn không cải thiện, rất có thể nguyên nhân là do tổn thương sâu bên trong răng hoặc nướu.
• Đau răng kèm theo sưng mặt, sốt hoặc mủ: Đây là dấu hiệu điển hình của nhiễm trùng (áp xe răng). Tình trạng này cần điều trị khẩn cấp để ngăn chặn vi khuẩn lan sang các mô mềm hoặc máu.
• Đau răng dữ dội về đêm hoặc đau lan lên đầu, tai: Cơn đau theo chu kỳ, âm ỉ kéo dài hoặc lan rộng có thể liên quan đến viêm tủy hoặc dây thần kinh răng bị kích thích.
• Khó ăn, khó nói hoặc khó há miệng: Khi đau răng ảnh hưởng đến khả năng sinh hoạt hằng ngày, bạn cần được kiểm tra và xử lý bởi bác sĩ chuyên khoa.
• Răng lung lay, tụt nướu, hở chân răng: Những dấu hiệu này có thể là biểu hiện của bệnh nha chu, cần can thiệp sớm để tránh mất răng vĩnh viễn.
• Sau các thủ thuật nha khoa: Nếu đau răng xuất hiện sau khi trám răng, lấy tủy, làm răng sứ… và không giảm sau vài ngày, bạn nên quay lại phòng khám để kiểm tra lại tình trạng phục hình hoặc khả năng nhiễm trùng.

XEM THÊM:

• Trám răng sâu lỗ to được không? Giá bao nhiêu?
• Sâu răng: Dấu hiệu, nguyên nhân, cách điều trị và phòng ngừa
• Viêm tủy răng: Dấu hiệu, nguyên nhân, cách phòng ngừa

Đau răng không chỉ gây khó chịu trong sinh hoạt mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe răng miệng. Việc xác định đúng nguyên nhân và điều trị kịp thời là cách tốt nhất để bảo vệ răng luôn khỏe mạnh. Nếu bạn đang gặp các vấn đề về răng miệng, hãy đến ngay True Dental để được bác sĩ hỗ trợ điều trị kịp thời!