Dây thun niềng răng là gì? Có tác dụng gì?

Dây thun niềng răng là một trong những khí cụ chỉnh nha quan trọng, giúp quá trình tạo lực kéo để đưa răng về đúng vị trí trên cung hàm diễn ra hiệu quả, nhanh chóng hơn. Vậy loại khí cụ chỉnh nha này có cấu tạo như thế nào và tác dụng là gì? Hãy cùng True Dental tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây.

Dây thun niềng răng là gì?

Dây thun niềng răng là một trong những khí cụ chỉnh nha được sử dụng khá phổ biến. Tuy nhiên, không phải trường hợp chỉnh nha nào cũng cần sử dụng loại khí cụ này.

Dây thun niềng răng được làm từ cao su y tế, có tính đàn hồi cao, giúp hỗ trợ tạo lực kéo để răng di chuyển vào đúng vị trí trên cung hàm. Nhờ đó, quá trình chỉnh nha diễn ra hiệu quả hơn.

Dây thun niềng răng thường được gắn giữa các mắc cài hoặc móc trên khung niềng. Dây thun chỉnh nha gồm nhiều loại, có kích thước và độ đàn hồi khác nhau và được sử dụng tùy theo chỉ định của bác sĩ. Một số loại dây thun niềng răng có màu sắc đa dạng, giúp tạo cảm giác thích thú cho người sử dụng. 

ĐỌC THÊM: NONG HÀM LÀ GÌ? VÌ SAO PHẢI NONG HÀM KHI NIỀNG RĂNG?

Dây thun niềng răng có tác dụng gì?

Dây thun niềng răng đóng vai trò quan trọng trong quá trình chỉnh nha, mang lại nhiều lợi ích giúp quá trình điều trị diễn ra hiệu quả và nhanh chóng hơn.

Những tác dụng nổi bật của dây cung niềng răng

Các loại dây thun niềng răng

Dây thun niềng răng có nhiều loại khác nhau, mỗi loại đều có chức năng riêng biệt để hỗ trợ quá trình điều chỉnh răng và khớp cắn hiệu quả. Dưới đây là các loại dây thun niềng răng phổ biến trong chỉnh nha:

Thun tách kẽ

Thun tách kẽ là loại dây thun có hình tròn với đường kính khoảng 1cm, được dùng để tạo khoảng trống giữa các răng. Khi niềng răng, thun tách kẽ giúp bác sĩ dễ dàng đặt khâu (band) lên răng, đảm bảo band giữ dây cung chắc chắn và có khả năng chịu lực tốt.

Loại thun này thường được sử dụng trong giai đoạn chuẩn bị để điều chỉnh những răng mọc chen chúc hoặc lệch lạc. Từ đó, giúp quá trình niềng diễn ra thuận lợi hơn.

Thun liên hàm

Thun liên hàm có đường kính lớn hơn chun tách kẻ và được làm từ chất liệu cao su đàn hồi, thường có nhiều màu sắc khác nhau. Loại thun này được móc vào các mắc cài hoặc vị trí hooks trên răng hàm trên và nối xuống hàm dưới.

Thun liên hàm tạo lực kéo mạnh để dịch chuyển răng về đúng vị trí, đặc biệt hữu ích trong việc điều chỉnh các răng chìa ra phía trước quá mức hoặc khớp cắn hở. Để đảm bảo hiệu quả, bệnh nhân thường được khuyến khích thay thun liên hàm 2-3 lần mỗi ngày, giúp răng di chuyển ổn định và liên tục.

Thun chuỗi (Thun buộc tại chỗ)

Thun buộc tại chỗ hay còn gọi là thun chuỗi, là một dải thun gồm nhiều vòng nhỏ nối liền với nhau. Loại thun này được gắn vào các mắc cài, giúp đóng lại các khoảng cách thưa giữa các răng. Thun chuỗi có tác dụng gom các răng sát khít nhau. Đây là một loại thun thường được dùng khi cần cải thiện các khoảng hở trên cung hàm.

Thun kéo

Thun kéo được sử dụng để điều chỉnh khớp cắn và sắp xếp răng về vị trí chuẩn. Loại thun này hoạt động theo cơ chế trượt, tạo lực kéo dọc hoặc chéo giữa các hàm, giúp đưa các răng về đúng vị trí và cải thiện tình trạng lệch lạc khớp cắn.

Để sử dụng thun kéo, bác sĩ sẽ gắn một đầu thun vào mắc cài ở hàm trên và đầu còn lại ở hàm dưới, đảm bảo dây chun được kéo căng theo chiều dọc hoặc chéo. Loại thun này hỗ trợ điều chỉnh khớp cắn hiệu quả, giúp răng thẳng hàng và ổn định hơn trong thời gian niềng.

Cần lưu ý gì khi sử dụng dây thun niềng răng

Sử dụng dây thun niềng răng đòi hỏi bạn phải lưu ý kỹ nhiều vấn đề để đạt hiệu quả chỉnh nha tối ưu và duy trì vệ sinh răng miệng tốt. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng cần biết:

• Trước khi đeo hoặc tháo dây thun niềng răng, hãy rửa tay sạch sẽ.
• Để dây thun niềng răng duy trì lực kéo ổn định và hiệu quả, hãy thay dây thun theo chỉ định của bác sĩ, thường từ 2-3 lần/ngày.
• Không tự ý đeo cùng lúc hai dây thun niềng răng, vì điều này sẽ tạo ra áp lực quá lớn lên chân răng và có thể gây tổn thương răng.
• Khi ăn uống hoặc vệ sinh răng miệng, nên tháo dây thun niềng răng để tránh tình trạng chun bị đứt, rơi.
• Việc mở miệng quá rộng có thể khiến dây thun căng quá mức, dễ bị đứt hoặc tuột khỏi móc, gây gián đoạn quá trình điều trị.
• Trong thời gian đeo dây thun niềng răng, nên ưu tiên các thực phẩm mềm như súp, cháo, sinh tố hoặc thức ăn dễ nuốt để không làm mất độ đàn hồi của dây chun.
• Nếu dây thun bị rơi, bung hoặc mất trong quá trình sử dụng, hãy liên hệ với bác sĩ để được hỗ trợ thay mới kịp thời.
• Nếu lỡ nuốt dây thun dây thun niềng răng, hãy bình tĩnh uống nhiều nước và ăn thức ăn dễ tiêu để hỗ trợ dây thun được đào thải tự nhiên.

Câu hỏi thường gặp về dây thun niềng răng

Dây thun niềng răng có vai trò gì trong quá trình chỉnh nha?

Dây thun niềng răng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo lực kéo để di chuyển răng về vị trí mong muốn. Chúng hoạt động bằng cách tạo áp lực liên tục lên răng, giúp điều chỉnh vị trí răng và khớp cắn. Tùy thuộc vào loại dây thun và cách sử dụng, chúng có thể giúp kéo răng theo chiều ngang, đóng khoảng trống giữa các răng, hoặc điều chỉnh khớp cắn giữa hàm trên và hàm dưới.

Có bao nhiêu loại dây thun niềng răng và chúng khác nhau như thế nào?

Có nhiều loại dây thun niềng răng khác nhau, được phân loại dựa trên vị trí sử dụng, hình dạng, kích thước và lực kéo:

• Theo vị trí sử dụng: Dây thun liên hàm (kết nối hàm trên và hàm dưới), dây thun nội hàm (sử dụng trong cùng một hàm)
• Theo hình dạng: Dây thun tròn, dây thun chuỗi (liên kết với nhau thành chuỗi)
• Theo kích thước: Từ 1/8 inch đến 1/4 inch
• Theo lực kéo: Từ lực nhẹ đến lực rất mạnh

Mỗi loại dây thun có ứng dụng riêng trong quá trình điều trị, và bác sĩ chỉnh nha sẽ lựa chọn loại phù hợp dựa trên tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân.

Tôi có thể tự thay dây thun niềng răng tại nhà không?

Có, đối với dây thun liên hàm (loại kết nối hàm trên và hàm dưới), bệnh nhân được hướng dẫn tự thay tại nhà. Tuy nhiên, đối với dây thun chuỗi hoặc các loại dây thun khác được gắn cố định vào mắc cài, việc thay thế sẽ do bác sĩ chỉnh nha thực hiện trong các buổi tái khám.

Khi thay dây thun tại nhà, cần tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn của bác sĩ về cách thay, vị trí gắn và tần suất thay. Nếu gặp khó khăn, không nên cố gắng thay đổi vị trí hoặc cách sử dụng dây thun mà nên liên hệ với bác sĩ để được hướng dẫn.

Dây thun niềng răng có gây đau không?

Khi mới gắn dây thun hoặc sau khi thay dây thun mới, bệnh nhân có thể cảm thấy khó chịu hoặc đau nhẹ do lực kéo tác động lên răng. Cảm giác này thường giảm dần sau 2-3 ngày khi răng và mô nha chu bắt đầu thích nghi với lực kéo.

Nếu cảm giác đau kéo dài hoặc quá dữ dội, có thể là dấu hiệu của vấn đề khác như lực kéo quá mạnh hoặc dây thun được gắn không đúng cách. Trong trường hợp này, bệnh nhân nên liên hệ với bác sĩ chỉnh nha để được kiểm tra và điều chỉnh.

Làm thế nào để vệ sinh răng miệng hiệu quả khi đang sử dụng dây thun niềng răng?

Vệ sinh răng miệng khi đang sử dụng dây thun niềng răng đòi hỏi sự kiên nhẫn và kỹ lưỡng hơn. Dưới đây là một số mẹo giúp vệ sinh hiệu quả:

• Đối với dây thun liên hàm: Tháo dây thun trước khi đánh răng và gắn lại sau khi hoàn thành
• Sử dụng bàn chải chuyên dụng cho người niềng răng có lông mềm và đầu nhỏ
• Đánh răng theo góc 45 độ để làm sạch khu vực giữa mắc cài và nướu
• Sử dụng bàn chải kẽ răng để làm sạch các khu vực khó tiếp cận
• Dùng tăm nước hoặc chỉ nha khoa có đầu cứng để làm sạch kẽ răng
• Súc miệng bằng nước súc miệng chứa fluoride để tăng cường bảo vệ men răng

Việc vệ sinh răng miệng kỹ lưỡng không chỉ giúp duy trì sức khỏe răng miệng mà còn giúp dây thun hoạt động hiệu quả và kéo dài tuổi thọ.

Dây thun niềng răng có bị đổi màu không và làm thế nào để ngăn ngừa?

Dây thun niềng răng, đặc biệt là loại trong suốt hoặc màu trắng, có thể bị đổi màu theo thời gian do tiếp xúc với thực phẩm có màu đậm, đồ uống như cà phê, trà, nước ngọt có màu, hoặc do tích tụ mảng bám. Để ngăn ngừa tình trạng này, bạn có thể:

• Thay dây thun thường xuyên theo hướng dẫn của bác sĩ
• Tránh hoặc hạn chế thức ăn, đồ uống có màu đậm
• Súc miệng ngay sau khi ăn uống
• Vệ sinh răng miệng kỹ lưỡng để giảm thiểu mảng bám
• Chọn dây thun màu thay vì dây thun trong suốt nếu lo ngại về vấn đề đổi màu

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng việc đổi màu của dây thun là điều không thể tránh khỏi, đặc biệt nếu bạn sử dụng chúng trong thời gian dài. Điều quan trọng là thay dây thun đúng thời điểm để đảm bảo hiệu quả điều trị và thẩm mỹ.

Nếu dây thun bị đứt hoặc rơi ra, tôi cần làm gì?

Khi dây thun bị đứt hoặc rơi ra, bạn cần:

• Đối với dây thun liên hàm: Thay dây thun mới từ bộ dây thun dự phòng mà bác sĩ đã cung cấp. Nếu không có dây thun dự phòng, hãy liên hệ với phòng khám để được cung cấp thêm.

• Đối với dây thun chuỗi hoặc dây thun cố định khác: Liên hệ với phòng khám để được hẹn lịch thay thế. Trong thời gian chờ đợi, tránh các thực phẩm cứng, dính có thể làm hư hại thêm hệ thống mắc cài.

• Trong trường hợp khẩn cấp: Nếu dây thun bị đứt gây đau đớn hoặc khó chịu, hãy liên hệ ngay với bác sĩ chỉnh nha để được hướng dẫn xử lý tạm thời.

Lưu ý rằng việc không sử dụng dây thun trong thời gian dài có thể làm chậm tiến trình điều trị, vì vậy cần thay thế càng sớm càng tốt.

Dây thun niềng răng có ảnh hưởng đến khả năng nói chuyện không?

Khi mới bắt đầu sử dụng dây thun niềng răng, đặc biệt là dây thun liên hàm, bạn có thể gặp một số khó khăn trong việc phát âm một số từ. Điều này là bình thường và thường chỉ kéo dài trong vài ngày đến một tuần khi cơ thể thích nghi với sự hiện diện của dây thun trong miệng.

Để khắc phục tình trạng này, bạn có thể:

• Tập nói chậm và rõ ràng hơn
• Thực hành đọc to để làm quen với cảm giác mới
• Kiên nhẫn chờ đợi cơ thể thích nghi

Hầu hết bệnh nhân sẽ nhanh chóng thích nghi và nói chuyện bình thường sau một thời gian ngắn sử dụng dây thun.

Tôi có thể tháo dây thun khi ăn không?

Đối với dây thun liên hàm (loại kết nối hàm trên và hàm dưới), bác sĩ thường cho phép tháo ra khi ăn để thuận tiện hơn và tránh làm đứt dây thun. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải gắn lại ngay sau khi ăn xong và vệ sinh răng miệng.

Đối với dây thun chuỗi hoặc các loại dây thun cố định khác, bạn không thể tự tháo ra và cần điều chỉnh chế độ ăn uống cho phù hợp để tránh làm hư hại dây thun.

Luôn tuân thủ hướng dẫn cụ thể của bác sĩ về việc khi nào nên tháo và gắn lại dây thun, vì điều này có thể khác nhau tùy thuộc vào kế hoạch điều trị cá nhân của bạn.

Dây thun niềng răng cần được sử dụng trong bao lâu?

Thời gian sử dụng dây thun niềng răng phụ thuộc vào nhiều yếu tố như mức độ phức tạp của tình trạng răng, loại dây thun được sử dụng, và mục tiêu điều trị cụ thể. Thông thường:

• Dây thun liên hàm có thể cần sử dụng từ vài tháng đến hơn một năm, tùy thuộc vào tình trạng khớp cắn cần điều chỉnh.
• Dây thun chuỗi thường được thay mới mỗi 3-4 tuần trong suốt quá trình điều trị.
• Thun tách kẽ thường chỉ được sử dụng trong thời gian ngắn (1-2 tuần) trước khi gắn mắc cài.

Việc tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn của bác sĩ về cách sử dụng và thời gian đeo dây thun sẽ giúp rút ngắn thời gian điều trị tổng thể và đạt được kết quả tối ưu.

Có thể tùy chỉnh màu sắc của dây thun niềng răng không?

Có, đối với dây thun sử dụng trong niềng răng mắc cài truyền thống, bạn có thể lựa chọn từ nhiều màu sắc khác nhau. Đây là một trong những ưu điểm của niềng răng mắc cài buộc chun, giúp bệnh nhân, đặc biệt là trẻ em và thanh thiếu niên, có thể thể hiện cá tính và làm cho quá trình niềng răng trở nên thú vị hơn.

Bạn có thể chọn một màu duy nhất hoặc kết hợp nhiều màu khác nhau. Một số lựa chọn phổ biến bao gồm:

• Màu trong suốt hoặc trắng cho vẻ ngoài kín đáo hơn
• Màu phù hợp với sở thích cá nhân hoặc theo mùa, sự kiện
• Màu phù hợp với màu mắt hoặc tông da

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng một số màu có thể dễ bị đổi màu hơn (như trắng, trong suốt) và một số màu có thể làm răng trông vàng hơn (như vàng, nâu).

Tóm lại, dây thun niềng răng là một khí cụ được dùng phố biến trong phương pháp chỉnh nha mắc cài. Không phải bất kỳ ca niềng răng nào cũng cần dùng đến dây chun chỉnh nha. Có nhiều loại dây thun khác nhau nên việc có sử dụng hay không và dùng loại nào là còn phụ thuộc vào phác đồ điều trị và chỉ định của bác sĩ.

Nếu có bất kỳ thắc mắc gì về các khí cụ chỉnh nha hoặc cần được tư vấn niềng rằng, mời bạn liên hệ ngay với True Dental thông qua hotline 090 6636 456 để đặt lịch thăm khám với bác sĩ chuyên khoa ngay hôm nay.