Khám răng cho người bị tiểu đường: Lưu ý quan trọng để tránh biến chứng

Bệnh tiểu đường hay còn gọi là đái tháo đường là bệnh lý toàn thân mãn tính. Tác động của tiểu đường không chỉ giới hạn ở mức đường huyết, tim mạch hay thần kinh, mà còn có mối liên hệ mật thiết và sâu sắc với sức khỏe răng miệng. Đối với người mắc bệnh tiểu đường, việc khám răng định kỳ là một phần không thể thiếu. Vậy khi khám răng cho người bị tiểu đường cần lưu ý điều gì, cùng True Dental tìm hiểu qua bài viết dưới đây bạn nhé!

Người bị tiểu đường có nguy cơ gì về răng miệng?

Trước khi tìm hiểu những lưu ý khi khám răng cho người bị tiểu đường, chúng ta cần tìm hiểu về mối quan hệ giữa bệnh tiểu đường với các bệnh lý răng miệng. Theo bác sĩ, mức đường huyết cao kéo dài trong máu là nguyên nhân gây ra hàng loạt các vấn đề răng miệng nghiêm trọng cho người bệnh tiểu đường. Các nguy cơ này không chỉ giới hạn ở răng mà còn ảnh hưởng đến nướu, xương hàm và các mô mềm khác trong miệng. Dưới đây là những nguy cơ về răng miệng thường gặp khi  khám răng cho người bị tiểu đường. 

Bệnh nha chu 

Đây là vấn đề răng miệng phổ biến khi khám răng cho người bị tiểu đường. Mức đường huyết cao làm tăng glucose trong nước bọt, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển. Hơn nữa, tiểu đường làm suy giảm chức năng miễn dịch và tuần hoàn máu, khiến nướu dễ bị viêm nhiễm và làm giảm sút khả năng tự phục hồi của mô nướu. Bệnh nha chu không chỉ gây chảy máu chân răng, tụt nướu mà còn dẫn đến tiêu xương ổ răng, làm răng lung lay và cuối cùng là mất răng.

Sâu răng

Lượng đường cao trong nước bọt không chỉ kích thích vi khuẩn gây bệnh nha chu mà còn nuôi dưỡng vi khuẩn Streptococcus Mutans gây sâu răng. Ngoài ra, người bệnh tiểu đường thường bị khô miệng do thuốc hoặc do biến chứng thần kinh, làm giảm khả năng tự làm sạch và trung hòa axit của nước bọt, khiến nguy cơ sâu răng tăng cao, đặc biệt là sâu chân răng. Đây là bệnh lý răng miệng thường gặp khi khám răng cho người bị tiểu đường.

Nấm miệng 

Hệ thống miễn dịch suy yếu và mức glucose cao tạo ra môi trường lý tưởng cho sự phát triển quá mức của nấm Candida Albicans. Nấm miệng thường xuất hiện dưới dạng các mảng trắng, đau rát trên lưỡi, má trong và vòm miệng, gây khó chịu và ảnh hưởng đến vị giác. Khi khám răng cho người bị tiểu đường, đặc biệt là ở những người sử dụng răng giả tình trạng nấm miệng là rất phổ biến. 

Khô miệng 

Khô miệng là một triệu chứng phổ biến do biến chứng thần kinh tự chủ của tiểu đường và do tác dụng phụ của một số loại thuốc. Nước bọt có vai trò bảo vệ quan trọng. Việc giảm tiết nước bọt không chỉ làm tăng nguy cơ sâu răng, nấm miệng mà còn gây hôi miệng và khó khăn trong việc nuốt và nói.Đây cũng là vấn đề thường gặp khi khám răng cho người bị tiểu đường.

Bệnh nha chu là “biến chứng thầm lặng” của tiểu đường. Vậy nguyên nhân nào khiến người bị tiểu đường dễ bị viêm nướu?

Vì sao người bị tiểu đường dễ bị viêm nướu?

Mối liên hệ giữa bệnh tiểu đường và viêm nướu (bệnh nha chu) là rất mật thiết. Mức đường huyết không ổn định làm tổn thương các mô và mạch máu nuôi dưỡng nướu, đồng thời làm suy yếu hệ thống phòng thủ của cơ thể.

Tăng phản ứng viêm và tế bào hủy xương

Khi đường huyết cao, cơ thể làm tăng phản ứng viêm tại nướu. Phản ứng viêm quá mức này không chỉ làm nướu sưng đỏ mà còn kích hoạt các tế bào hủy xương hoạt động mạnh mẽ, dẫn đến tiêu xương ổ răng nhanh chóng, làm nặng thêm tình trạng nha chu. Khi khám răng cho người bị tiểu đường viêm nướu là tình trạng khá phổ biến. 

Ảnh hưởng đến mạch máu

Bệnh tiểu đường gây tổn thương các mạch máu nhỏ. Các mạch máu nhỏ nuôi dưỡng nướu bị dày lên và tắc nghẽn, làm giảm lượng oxy và chất dinh dưỡng cần thiết đến mô nướu. Việc tuần hoàn máu kém làm giảm khả năng loại bỏ chất thải và làm chậm quá trình chữa lành của mô nướu khi bị tổn thương, khiến nướu bị viêm kéo dài và khó điều trị dứt điểm. Do đó, khám răng cho người bị tiểu đường là điều cần thực hiện thường xuyên để tránh tình trạng viêm nướu kéo dài.

Suy giảm chức năng bạch cầu

Hệ thống miễn dịch của người bệnh tiểu đường bị suy yếu sẽ dẫn đến chức năng của bạch cầu trung tính bị suy giảm. Khi các tế bào miễn dịch hoạt động kém hiệu quả, vi khuẩn có thể dễ dàng xâm nhập sâu hơn vào túi nha chu, gây ra nhiễm trùng nghiêm trọng.

Bệnh nha chu tiến triển nặng làm tăng mức độ viêm nhiễm toàn thân, gây khó khăn hơn trong việc kiểm soát đường huyết, tạo thành một vòng lặp bệnh lý nguy hiểm. Vì người bệnh tiểu đường có nguy cơ nha chu cao hơn, tần suất khám răng cho người bị tiểu đường cần phải được thực hiện nhiều lần hơn so với người có sức khỏe răng miệng bình thường. 

Khám răng cho người bị tiểu đường bao lâu 1 lần?

Đối với người khỏe mạnh, khám răng và cạo vôi răng định kỳ 6 tháng một lần là khuyến nghị tiêu chuẩn. Tuy nhiên, khi khám răng cho người bị tiểu đường tần suất này cần được xem xét lại dựa trên mức độ kiểm soát đường huyết và tình trạng nha chu hiện tại.

• Kiểm soát đường huyết tốt (HbA1c < 7.0%): Nếu đường huyết được kiểm soát ổn định, nguy cơ nha chu có thể được duy trì ở mức thấp. Tần suất khám răng cho người bị tiểu đường định kỳ thường từ 4 – 6 tháng một lần. Việc này giúp bác sĩ nha khoa theo dõi sát sao sức khỏe nướu và loại bỏ mảng bám trước khi tình trạng này tiến triển nghiêm trọng hơn. 
• Kiểm soát đường huyết kém hoặc mắc bệnh nha chu nặng: Nếu mức đường huyết thường xuyên dao động ngoài tầm kiểm soát hoặc người bệnh đang có dấu hiệu của viêm nha chu tiến triển, bác sĩ nha khoa có thể yêu cầu khám răng cho người bị tiểu đường thường xuyên hơn, có thể là 2 – 3 tháng một lần. 

Dưới đây là bảng so sánh tần suất khám răng theo mức độ kiểm soát đường huyết cho người bị tiểu đường:

Lưu ý quan trọng: Bất kể tần suất được khuyến nghị là gì, người bệnh tiểu đường cần phải thăm khám nha khoa ngay lập tức nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào như chảy máu nướu, sưng tấy, đau răng, hoặc răng bị lung lay.

Những phương pháp điều trị nha khoa phù hợp cho người bị tiểu đường

Việc điều trị nha khoa cho người bệnh tiểu đường phải được cá nhân hóa và luôn ưu tiên sự an toàn, tối thiểu hóa rủi ro nhiễm trùng và biến chứng lành thương. Dưới đây là những phương pháp điều trị nha khoa phù hợp cho người bị tiểu đường.

Điều trị nha chu chuyên sâu 

Với nguy cơ nha chu cao, các thủ thuật như lấy cao răng dưới nướu và xử lý bề mặt chân răng là rất cần thiết. Các thủ thuật này giúp loại bỏ mảng bám, vi khuẩn tích tụ sâu trong túi nha chu. Bác sĩ cũng có thể chỉ định sử dụng kháng sinh cục bộ hoặc nước súc miệng đặc trị để kiểm soát nhiễm trùng khi khám răng cho người bị tiểu đường. 

Trám răng và phục hồi răng

Các thủ thuật trám răng thông thường để điều trị sâu răng vẫn được thực hiện khi khám răng cho người bị tiểu đường. Tuy nhiên, do nguy cơ nhiễm trùng cao, việc sử dụng các vật liệu trám có khả năng giải phóng Fluoride để tăng cường bảo vệ men răng có thể được ưu tiên. Bác sĩ phải đảm bảo loại bỏ triệt để mô răng sâu trước khi trám.

Nhổ răng và phẫu thuật

Nhổ răng hoặc các thủ thuật phẫu thuật nha khoa khác (như cấy ghép Implant) cần được xem xét kỹ lưỡng khi khám răng cho người bị tiểu đường. 

• Kiểm soát đường huyết: Các thủ thuật phẫu thuật chỉ nên được thực hiện khi đường huyết ở mức an toàn (thường là 80 – 180 mg/dL).
• Kháng sinh dự phòng: Bác sĩ thường kê đơn kháng sinh trước và sau phẫu thuật để giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng, do khả năng miễn dịch của người bệnh bị suy giảm.
• Theo dõi chặt chẽ: Theo dõi quá trình lành thương sau phẫu thuật là cực kỳ quan trọng do khả năng lành thương của người bệnh tiểu đường thường chậm hơn.

Để đảm bảo thành công và an toàn cho mọi ca điều trị, người bệnh và bác sĩ cần phối hợp chặt chẽ, tuân thủ các lưu ý đặc biệt.

Những lưu ý trong quá trình khám răng cho người bị tiểu đường

Việc chuẩn bị kỹ lưỡng và tuân thủ các quy tắc trong suốt quá trình khám răng cho người bị tiểu đường đóng vai trò then chốt trong việc ngăn ngừa các biến chứng. Dưới đây là những lưu ý quan trọng khi khám răng cho người bị tiểu đường. 

Thông báo rõ ràng về tình trạng sức khỏe

Trước khi khám răng cho người bị tiểu đường, người bệnh cần cung cấp đầy đủ thông tin về tình trạng tiểu đường cho bác sĩ nha khoa, bao gồm:

• Loại tiểu đường (type 1 hay type 2).
• Lịch sử và mức độ kiểm soát đường huyết (Kết quả HbA1c gần nhất).
• Liều lượng và thời gian tiêm Insulin hoặc uống thuốc điều trị.
• Danh sách tất cả các loại thuốc đang sử dụng (đặc biệt là thuốc chống đông máu, nếu có).

Kiểm soát đường huyết trước khi điều trị

Nếu đường huyết quá cao, cơ thể sẽ phản ứng kém với nhiễm trùng và làm chậm quá trình lành thương. Ngược lại, nếu đường huyết quá thấp, có thể gây ra hạ đường huyết cấp tính trong quá trình điều trị. Bác sĩ nha khoa thường khuyên người bệnh nên ăn uống bình thường và sử dụng thuốc, insulin theo đúng lịch trình vào ngày làm răng, đặc biệt là trước khi phẫu thuật.

Sử dụng kháng sinh dự phòng

Trước khi khám răng cho người bị tiểu đường hoặc thực hiện các thủ thuật xâm lấn (như nhổ răng, tiểu phẫu nha chu), bác sĩ nha khoa có thể chỉ định kháng sinh dự phòng để giảm thiểu tối đa nguy cơ nhiễm trùng máu hoặc nhiễm trùng khu trú. Nguyên nhân là do cơ chế bảo vệ của người bệnh tiểu đường không hoạt động hiệu quả.

Chế độ chăm sóc răng miệng tại nhà cho người bị tiểu đường

Đối với người bị tiểu đường, kiểm soát bệnh tiểu đường đồng nghĩa với việc kiểm soát bệnh nha chu. Bên cạnh khám răng cho người bị tiểu đường, cũng cần xây dựng thói quen vệ sinh cá nhân hàng ngày đúng cách. Dưới đây là chế độ chăm sóc răng miệng tại nhà cho người bị tiểu đường bạn nên biết!

• Đánh răng kỹ lưỡng: Đánh răng tối thiểu hai lần mỗi ngày, mỗi lần khoảng 2 phút, sử dụng bàn chải lông mềm và kem đánh răng chứa Fluoride là điều mà người bị tiểu đường nên thực hiện hàng ngày. Kỹ thuật đánh răng phải nhẹ nhàng, tập trung làm sạch cả đường viền nướu. Nên cân nhắc sử dụng bàn chải điện vì có thể giúp loại bỏ mảng bám hiệu quả hơn mà không gây tổn thương nướu.
• Vệ sinh kẽ răng: Chỉ chải răng là chưa đủ, người bệnh tiểu đường bắt buộc phải sử dụng chỉ nha khoa hoặc tăm nước hàng ngày để làm sạch mảng bám tích tụ giữa các kẽ răng và dưới viền nướu – nơi vi khuẩn gây nha chu phát triển mạnh nhất. Tăm nước đặc biệt được khuyến khích vì chức năng giúp mát-xa nướu và làm sạch nhẹ nhàng nhưng hiệu quả hơn.

• Quản lý khô miệng và nấm miệng: Để giảm khô miệng, người bệnh nên uống đủ nước thường xuyên, sử dụng nước súc miệng không cồn hoặc nước bọt nhân tạo. Nếu có dấu hiệu nấm miệng, cần thông báo cho bác sĩ nha khoa để được kê thuốc kháng nấm và điều chỉnh liều thuốc tiểu đường nếu cần thiết.
• Vệ sinh hàm giả: Người bị tiểu đường dùng hàm giả cần phải làm sạch hàm giả mỗi ngày để loại bỏ mảng bám và nấm Candida. Hàm giả nên được tháo ra và ngâm trong dung dịch sát khuẩn vào ban đêm.

Người bị tiểu đường có nên sử dụng các dịch vụ nha khoa không?

Khám răng cho người bị tiểu đường không những nên mà còn cần phải được thực hiện thường xuyên và người bị tiểu đường cũng nên sử dụng các dịch vụ nha khoa nhiều người bình thường. Các dịch vụ nha khoa, từ chăm sóc phòng ngừa (cạo vôi, trám răng) đến các thủ thuật phức tạp (nhổ răng, cấy ghép Implant), đều được chứng minh là an toàn và cần thiết cho người bệnh tiểu đường chỉ cần đáp ứng đủ điều kiện sức khỏe:

• Đường huyết được kiểm soát: Mức đường huyết ổn định là chìa khóa để đảm bảo hiệu quả điều trị, giảm thiểu đau đớn, và thúc đẩy quá trình lành thương nhanh chóng.
• Phối hợp chuyên môn: Quá trình điều trị được thực hiện dưới sự phối hợp giữa bác sĩ nha khoa và bác sĩ nội tiết để điều chỉnh thuốc và lịch trình điều trị tiểu đường nếu cần.

Việc né tránh hoặc trì hoãn khám răng cho người bị tiểu đường có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng hơn nhiều: Nhiễm trùng răng miệng sẽ lan rộng, gây nhiễm trùng toàn thân, từ đó làm tăng mức đường huyết và khiến bệnh tiểu đường khó kiểm soát hơn. Do đó, khám răng cho người bị tiểu đường không chỉ là thẩm mỹ mà là một phần của quản lý bệnh tiểu đường.

Lời khuyên của bác sĩ khi khám răng cho người bị tiểu đường

Người bị mắc bệnh tiểu đường có nguy cơ gặp phải các vấn đề về răng miệng cao hơn so với bình thường. Do đó khám răng cho người bị tiểu đường là điều cần thiết, dưới đây là một số lời khuyên bác sĩ dành cho bạn:

• Việc chăm sóc răng miệng sẽ không thể thành công nếu đường huyết của bạn không ổn định. Kiểm soát tốt HbA1c là cách tốt nhất để bảo vệ nướu và xương hàm.
• Đừng coi viêm nướu là một vấn đề nhỏ. Nếu bạn bị tiểu đường, viêm nướu là dấu hiệu cảnh báo nghiêm trọng rằng bệnh tiểu đường của bạn đang diễn tiến không tốt.
• Nên đầu tư vào các biện pháp vệ sinh tại nhà chất lượng cao (chỉ nha khoa, tăm nước) và tuân thủ lịch khám răng cho người bị tiểu đường định kỳ 3-4 tháng một lần nếu cần thiết.

Các câu hỏi thường gặp khi khám răng cho người bị tiểu đường

Xoay quanh việc khám răng cho người bị tiểu đường, True Dental nhận được rất nhiều câu hỏi, dưới đây là một số câu hỏi thường gặp nhất. 

Đường huyết bao nhiêu thì an toàn để đi làm răng?

Khi khám răng cho người bị tiểu đường nhiều khách hàng thắc mắc, đường huyết bao nhiêu thì an toàn để đi làm răng. Theo bác sĩ, mức đường huyết an toàn lý tưởng nhất để thực hiện hầu hết các thủ thuật nha khoa, đặc biệt là các thủ thuật xâm lấn hoặc phẫu thuật như nhổ răng hay cấy ghép implant là mức đường huyết được kiểm soát trong khoảng từ 80 mg/dL đến 180 mg/dL. 

Trước khi tiến hành bất kỳ can thiệp nào, bác sĩ nha khoa sẽ yêu cầu bạn đo đường huyết mao mạch tại phòng khám. Nếu đường huyết quá cao (thường trên 200 mg/dL), nguy cơ nhiễm trùng và biến chứng lành thương sẽ tăng lên đáng kể, bác sĩ sẽ phải trì hoãn thủ thuật và yêu cầu bạn tham khảo ý kiến bác sĩ nội tiết để điều chỉnh thuốc. 

Ngược lại, nếu đường huyết quá thấp (dưới 70 mg/dL), có nguy cơ bị hạ đường huyết cấp tính trong quá trình điều trị. Do đó người bệnh cần được cung cấp glucose trước khi bắt đầu. Việc đảm bảo đường huyết ổn định là nguyên tắc vàng khi khám răng cho người bị tiểu đường an toàn.

Làm sao để lành thương nhanh sau khi điều trị răng?

Quá trình lành thương sau điều trị răng miệng ở người bị tiểu đường thường diễn ra chậm hơn và có nguy cơ nhiễm trùng cao hơn. Tuy nhiên, có thể thúc đẩy quá trình này bằng cách kiểm soát chặt chẽ đường huyết, tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định của bác sĩ và chăm sóc tại nhà đúng cách. Điều quan trọng nhất là phải giữ mức đường huyết ổn định (HbA1c dưới 7.0%). Vì đường huyết cao làm suy yếu hệ miễn dịch và cản trở sự hình thành mô mới. 

Bác sĩ nha khoa thường kê đơn kháng sinh dự phòng để ngăn ngừa nhiễm trùng tại chỗ. Tại nhà, người bệnh cần tuân thủ vệ sinh nhẹ nhàng khu vực vết thương, tránh súc miệng quá mạnh, tránh ăn thức ăn cứng hoặc nóng trong những ngày đầu. Đồng thời, việc nghỉ ngơi đầy đủ và tránh hút thuốc lá là yếu tố không thể thiếu. Vì hút thuốc làm co mạch, cản trở lưu thông máu và làm giảm khả năng cung cấp oxy đến khu vực vết thương, khiến vết thương lâu lành hơn. Đây là điều cần lưu ý khi khám răng cho người bị tiểu đường.

Tại sao người bị tiểu đường dễ viêm lợi?

Khi khám răng cho người bị tiểu đường, người bị tiểu đường dễ bị viêm lợi (viêm nha chu) do phản ứng viêm quá mức của cơ thể và sự suy giảm chức năng miễn dịch dưới ảnh hưởng của đường huyết cao. Khi đường huyết trong máu tăng cao, nồng độ glucose trong nước bọt cũng tăng, nuôi dưỡng vi khuẩn mảng bám.

Phản ứng lại sự tấn công của vi khuẩn, cơ thể người bệnh tiểu đường kích hoạt một phản ứng viêm cường độ cao , làm tổn thương các mô nướu và dây chằng nha chu. Hơn nữa, tiểu đường làm suy giảm chức năng của bạch cầu (tế bào miễn dịch), khiến cơ thể không thể chống lại vi khuẩn một cách hiệu quả. Kết hợp với việc tuần hoàn máu đến nướu bị suy giảm do tổn thương mạch máu nhỏ, nướu trở nên dễ bị sưng đỏ, chảy máu, và khó tự phục hồi, dẫn đến viêm nha chu tiến triển nặng và nhanh hơn so với người bình thường.

Việc khám răng cho người bị tiểu đường là một quá trình cần được thực hiện thường xuyên và cẩn trọng. Mức đường huyết không được kiểm soát là nguyên nhân chính dẫn đến các biến chứng răng miệng nghiêm trọng như nha chu, sâu răng và nấm miệng. Hiện nay, True Dental là một trong những địa chỉ khám răng cho người bị tiểu đường được nhiều khách hàng tin chọn, nếu bạn đang có nhu cầu khám răng đừng ngần ngại liên hệ với True Dental qua số Hotline 090.6636.456 để được bác sĩ tư vấn chi tiết nhé!