Khớp cắn chéo: Đặc điểm và cách chữa trị

Khớp cắn chéo là tình trạng sai lệch khớp cắn, trong đó các răng hàm trên và hàm dưới không khớp đúng vị trí khi cắn lại. Hiện tượng này có thể ảnh hưởng đến thẩm mỹ khuôn mặt và chức năng ăn nhai. Xem ngay bài viết này của True Dental để nhận biết và điều trị khớp cắn chéo kịp thời, tránh những biến chứng lâu dài.

Khớp cắn chéo là gì?

Khớp cắn chéo là tình trạng sai lệch khi các răng hàm trên và hàm dưới không tiếp xúc đúng vị trí khi khép miệng. Cụ thể, một hoặc nhiều răng ở hàm trên có thể nằm bên trong hoặc bên ngoài răng hàm dưới khi cắn lại, gây mất cân đối giữa hai hàm.

Tình trạng này được chia thành khớp cắn chéo phía trước (cắn ngược) và khớp cắn chéo phía sau.

Khớp cắn chéo phía trước (Cắn ngược)

Khớp cắn chéo phía trước, hay còn gọi là cắn ngược, xảy ra khi các răng cửa hàm dưới nằm phía ngoài hoặc trước các răng cửa hàm trên khi cắn lại. Đây là tình trạng ngược với khớp cắn chuẩn, trong đó răng hàm trên thường phủ ngoài răng hàm dưới.

Cắn ngược khiến khuôn mặt mất cân đối, có thể làm thay đổi dáng hàm và ảnh hưởng đến phát âm. Ngoài ra, tình trạng này cũng gây khó khăn trong việc cắn và nhai thức ăn, ảnh hưởng xấu đến chức năng tiêu hóa nếu không được điều chỉnh kịp thời.

Khớp cắn chéo sau

Khớp cắn chéo sau xảy ra khi các răng hàm trên nằm bên trong hoặc bên ngoài răng hàm dưới ở vùng phía sau miệng khi cắn lại. Tình trạng này khiến việc nghiền nát thức ăn trở nên khó khăn, làm tăng áp lực không đều lên các răng và khớp thái dương hàm.

Nếu không được xử lý kịp thời, khớp cắn chéo sau có thể gây mòn men răng, ê buốt, thậm chí dẫn đến các bệnh lý về khớp hàm và đau nhức kéo dài. Ngoài ra, nó còn ảnh hưởng đến thẩm mỹ khuôn mặt, làm lệch hàm và mất cân đối tổng thể.

Đặc điểm của khớp cắn chéo

Khớp cắn chéo là tình trạng sai lệch khớp cắn, trong đó các răng hàm trên và hàm dưới không khớp đúng vị trí khi cắn lại. Hiện tượng này có thể ảnh hưởng đến thẩm mỹ khuôn mặt và chức năng ăn nhai.

Dưới đây là các đặc điểm nhận biết khớp cắn chéo:

• Các nhóm răng bị lệch vị trí: Khớp cắn chéo có thể chia thành nhiều nhóm răng lệch vị trí khác nhau, tạo nên sự mất cân đối giữa hai hàm. Một số răng có thể thò ra ngoài, trong khi các răng khác lại thụt vào trong, gây khó khăn trong việc xác định rõ ràng tình trạng hô hay móm.
• Mất đối xứng giữa hai hàm: Khi quan sát, có thể thấy sự mất đối xứng giữa hàm trên và hàm dưới. Đặc biệt, đường nối từ mũi qua khe răng cửa hai hàm xuống tới cằm không tạo thành một đường thẳng mà bị gấp khúc ở khe răng cửa, cho thấy sự lệch lạc trong khớp cắn.
• Sự không đều giữa các răng: Toàn bộ các răng và kẽ răng không có sự cân đối hài hòa với nhau. Điều này thể hiện rõ nhất ở răng cửa, nơi sự lệch lạc có thể dễ dàng nhận thấy, làm ảnh hưởng đến thẩm mỹ và chức năng của hàm răng.
• Tiếp xúc không chuẩn giữa các nhóm răng: Sự tiếp xúc giữa các nhóm răng ở cả hàm trên và dưới không đạt tiêu chuẩn tốt nhất, ảnh hưởng đến quá trình tạo lực khi ăn nhai không chuẩn và không đầy đủ.

Lý do gây ra khớp cắn chéo là gì?

Khớp cắn chéo là tình trạng sai lệch khớp cắn, trong đó các răng hàm trên và hàm dưới không khớp đúng vị trí khi cắn lại. Hiện tượng này có thể ảnh hưởng đến thẩm mỹ khuôn mặt và chức năng ăn nhai.

Dưới đây là các nguyên nhân chính gây ra khớp cắn chéo:

Di truyền

Khớp cắn chéo có thể di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Nếu trong gia đình có người bị khớp cắn chéo, khả năng con cháu mắc phải tình trạng này sẽ cao hơn do cấu trúc xương hàm và răng được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Sự phát triển răng và hình thành cắn chéo

Quá trình mọc răng không đều hoặc lệch lạc là nguyên nhân phổ biến dẫn đến khớp cắn chéo. Khi răng vĩnh viễn mọc lên nhưng không đủ chỗ hoặc mọc lệch vị trí so với răng đối diện, chúng tạo ra sự sai lệch trong khớp cắn.

Thêm vào đó, việc răng sữa rụng quá sớm hoặc quá muộn cũng ảnh hưởng đến sự sắp xếp của răng vĩnh viễn, làm tăng nguy cơ hình thành cắn chéo. Những bất thường trong sự phát triển răng làm cho lực cắn không phân bố đều, gây áp lực lên một số răng nhất định và ảnh hưởng tới cấu trúc hàm.

Sự phát triển xương hàm và tác động của nó

Sự phát triển không đồng đều hoặc lệch lạc của xương hàm cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành khớp cắn chéo. Nếu hàm dưới phát triển quá mức hoặc hàm trên phát triển kém, hai hàm sẽ không cân đối, dẫn đến tình trạng răng không khớp đúng vị trí khi cắn.

Ngoài ra, các yếu tố như chấn thương vùng mặt hoặc các bệnh lý ảnh hưởng đến xương hàm trong quá trình phát triển cũng có thể gây ra cắn chéo. Khi xương hàm bị lệch, các răng mọc theo xương cũng bị sai lệch, làm tăng nguy cơ khớp cắn chéo và ảnh hưởng đến thẩm mỹ cũng như chức năng nhai.

Các yếu tố lối sống

Những thói quen sinh hoạt hàng ngày có thể ảnh hưởng đáng kể đến sự phát triển khớp cắn và góp phần hình thành khớp cắn chéo. Các thói quen như mút ngón tay, đẩy lưỡi, sử dụng núm vú giả hoặc bình sữa quá lâu có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của xương hàm, dẫn đến cắn chéo. Những thói quen này làm thay đổi hình dạng và vị trí của răng và xương hàm, gây sai lệch khớp cắn.

Khớp cắn chéo có nguy hiểm không?

Khớp cắn chéo nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Trước hết, tình trạng này ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng nhai, khiến thức ăn không được nghiền nát kỹ, làm tăng gánh nặng cho hệ tiêu hóa. Ngoài ra, khớp cắn chéo có thể dẫn đến mòn men răng không đều, gây ê buốt và tăng nguy cơ sâu răng, viêm nướu.

Không chỉ vậy, sự sai lệch trong khớp cắn còn tạo áp lực không đều lên khớp thái dương hàm, gây đau, sưng và thậm chí làm hạn chế khả năng vận động của hàm. Về lâu dài, nếu không được xử lý, tình trạng này có thể dẫn đến các bệnh lý nghiêm trọng về khớp hàm, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Ngoài ra, khớp cắn chéo còn làm mất cân đối khuôn mặt, ảnh hưởng tiêu cực đến thẩm mỹ và sự tự tin trong giao tiếp hàng ngày. Đặc biệt với trẻ em, khớp cắn chéo có thể gây khó khăn trong phát âm và ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của khuôn mặt.

Điều chỉnh khớp răng cắn chéo khi nào là thích hợp nhất?

Thời điểm tốt nhất để điều chỉnh khớp răng cắn chéo là trong giai đoạn phát triển của trẻ, thường từ 6 đến 12 tuổi. Ở tuổi này, xương hàm và răng vẫn đang trong quá trình hoàn thiện, việc can thiệp bằng trainer chỉnh nha sẽ dễ dàng hơn và mang lại kết quả nhanh chóng, hiệu quả. Nếu phát hiện và điều trị sớm, có thể hạn chế được những ảnh hưởng xấu lâu dài về thẩm mỹ và chức năng nhai.

Với người trưởng thành, việc điều chỉnh khớp cắn chéo vẫn có thể thực hiện nhưng thường phức tạp hơn, cần kết hợp nhiều phương pháp như niềng răng và phẫu thuật hàm để đạt hiệu quả tốt nhất. Do đó, việc thăm khám và tư vấn sớm từ bác sĩ chuyên khoa là rất cần thiết để xác định thời điểm và phương pháp điều trị phù hợp.

2 Phương pháp chữa cắn chéo

Để khắc phục tình trạng khớp cắn chéo, hiện nay có hai phương pháp điều trị chính được áp dụng rộng rãi là niềng răng và phẫu thuật chỉnh hàm. Mỗi phương pháp có ưu nhược điểm riêng, phù hợp với từng trường hợp cụ thể tùy theo mức độ sai lệch và nguyên nhân gây ra. 

Niềng răng

Niềng răng là phương pháp phổ biến và hiệu quả để điều chỉnh khớp cắn chéo, đặc biệt khi phát hiện sớm. Phương pháp này sử dụng các khí cụ chỉnh nha như mắc cài kim loại, mắc cài sứ hoặc khay niềng trong suốt để dịch chuyển các răng về đúng vị trí. Niềng răng giúp cải thiện chức năng nhai và thẩm mỹ khuôn mặt một cách tự nhiên.

Quá trình niềng răng thường kéo dài từ 18 đến 24 tháng, tùy thuộc vào mức độ lệch lạc và độ tuổi của người bệnh. Ưu điểm của niềng răng là ít xâm lấn, phù hợp với cả trẻ em và người lớn. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tối ưu, người bệnh cần tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn của bác sĩ về việc chăm sóc răng miệng và tái khám định kỳ.

Phẫu thuật chỉnh hàm

Đối với các trường hợp khớp cắn chéo nặng hoặc khi khớp cắn lệch do sai lệch cấu trúc xương hàm, phẫu thuật chỉnh hàm là giải pháp cần thiết. Phương pháp này nhằm tái cấu trúc xương hàm, đưa hàm trên và hàm dưới về vị trí cân đối, giúp cải thiện chức năng nhai và thẩm mỹ khuôn mặt.

Phẫu thuật chỉnh hàm thường được kết hợp với niềng răng để đạt hiệu quả tối ưu. Đây là thủ thuật phức tạp, đòi hỏi bác sĩ chuyên môn cao và kỹ thuật hiện đại để đảm bảo an toàn và thời gian hồi phục nhanh chóng. Sau phẫu thuật, người bệnh cần tuân thủ chế độ chăm sóc và theo dõi sát sao để đảm bảo kết quả bền vững.

XEM THÊM:

• Niềng răng thẩm mỹ là gì? Giá bao nhiêu?
• Niềng răng móm mất bao lâu thì xong? Chi phí ra sao?
• Dây cung niềng răng có tác dụng gì? Có bao nhiêu loại?

Phương pháp điều trị khớp cắn chéo không xâm lấn

Liệu pháp laser trong điều trị khớp cắn chéo

Low-level laser therapy được True Dental ứng dụng để kích thích quá trình tái tạo xương và tăng tốc độ di chuyển răng trong điều trị khớp cắn chéo. Ánh sáng laser với bước sóng đặc biệt có khả năng thúc đẩy hoạt động của tế bào xương, giúp rút ngắn thời gian điều trị từ 30-40% so với phương pháp truyền thống .

Photobiomodulation therapy sử dụng ánh sáng LED đỏ và hồng ngoại gần để giảm đau và viêm trong quá trình điều trị khớp cắn chéo. Liệu pháp này hoàn toàn không xâm lấn, không gây đau đớn và có thể thực hiện tại nhà theo hướng dẫn của bác sĩ. Hiệu quả giảm đau của photobiomodulation có thể kéo dài từ 6-8 giờ sau mỗi lần chiếu .

Laser-assisted rapid palatal expansion là kỹ thuật kết hợp giữa laser và thiết bị mở rộng hàm để điều trị khớp cắn chéo phía sau. Laser được sử dụng để làm mềm đường khâu giữa xương hàm trên, giúp quá trình mở rộng diễn ra nhẹ nhàng hơn và giảm đau đớn cho bệnh nhân .

Liệu pháp sóng âm và từ trường

Ultrasound therapy được ứng dụng để kích thích quá trình tái tạo xương trong điều trị khớp cắn chéo, đặc biệt hiệu quả trong những trường hợp cần di chuyển răng qua khoảng cách lớn. Sóng siêu âm tần số thấp có khả năng thúc đẩy hoạt động của osteoblast và osteoclast, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình tái tạo xương .

Pulsed electromagnetic field therapy sử dụng từ trường xung để kích thích quá trình lành thương và giảm viêm trong mô nha chu. Liệu pháp này đặc biệt hữu ích cho những bệnh nhân có tiền sử bệnh nha chu cần điều trị khớp cắn chéo, giúp duy trì sức khỏe nướu trong suốt quá trình điều trị.

Vibrational therapy sử dụng rung động tần số cao để tăng tốc độ di chuyển răng và giảm đau trong điều trị khớp cắn chéo. Thiết bị rung động được thiết kế đặc biệt có thể sử dụng 5-10 phút mỗi ngày, giúp giảm thời gian điều trị và tăng sự thoải mái cho bệnh nhân.

Dinh dưỡng chức năng và bổ sung vi chất trong điều trị khớp cắn chéo

Vai trò của vitamin và khoáng chất

Vitamin D3 đóng vai trò quan trọng trong quá trình hấp thụ canxi và tái tạo xương trong điều trị khớp cắn chéo. True Dental khuyến cáo bệnh nhân duy trì nồng độ vitamin D3 trong máu ở mức tối ưu 30-50 ng/ml để hỗ trợ quá trình di chuyển răng hiệu quả. Thiếu hụt vitamin D3 có thể làm chậm quá trình điều trị khớp cắn chéo và tăng nguy cơ biến chứng .

Magnesium chelate được bổ sung để hỗ trợ quá trình co bóp cơ và dẫn truyền thần kinh, giúp giảm căng thẳng cơ hàm trong quá trình điều trị khớp cắn chéo. Liều lượng khuyến cáo là 400-600mg mỗi ngày, tốt nhất là uống vào buổi tối để hỗ trợ thư giãn cơ bắp và cải thiện chất lượng giấc ngủ .

Collagen peptides type I và type III được bổ sung để hỗ trợ quá trình tái tạo mô liên kết và nướu trong điều trị khớp cắn chéo. Các peptide collagen có trọng lượng phân tử thấp dễ hấp thụ và có khả năng kích thích tổng hợp collagen nội sinh, giúp duy trì sức khỏe nướu và mô nha chu .

Thực phẩm chức năng hỗ trợ điều trị

Omega-3 fatty acids từ dầu cá có tác dụng chống viêm mạnh, giúp giảm viêm nướu và đau đớn trong quá trình điều trị khớp cắn chéo. EPA và DHA với tỷ lệ 2:1 được khuyến cáo sử dụng với liều 2-3g mỗi ngày để đạt hiệu quả tối ưu trong việc kiểm soát viêm và hỗ trợ lành thương .

Probiotics đặc biệt cho sức khỏe răng miệng giúp duy trì cân bằng vi sinh vật trong khoang miệng, giảm nguy cơ sâu răng và viêm nướu trong quá trình điều trị khớp cắn chéo. Các chủng Lactobacillus reuteri và Streptococcus salivarius K12 đã được chứng minh có hiệu quả trong việc cải thiện sức khỏe răng miệng.

Curcumin phytosome với khả năng hấp thụ cao được sử dụng như một chất chống viêm tự nhiên, giúp giảm sưng và đau trong quá trình điều trị khớp cắn chéo. Công thức phytosome giúp tăng sinh khả dụng của curcumin lên 29 lần so với curcumin thông thường, mang lại hiệu quả chống viêm vượt trội.

Khớp cắn chéo là tình trạng sai lệch khớp cắn, gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ khuôn mặt và chức năng ăn nhai. Việc nhận biết sớm và điều trị kịp thời là rất quan trọng để tránh những biến chứng lâu dài. Tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ lệch, các phương pháp điều trị như niềng răng hoặc phẫu thuật chỉnh hàm có thể được áp dụng để mang lại kết quả tối ưu.

Nếu bạn hoặc người thân đang gặp phải tình trạng khớp cắn chéo, hãy đến các cơ sở nha khoa uy tín để được thăm khám và tư vấn phương pháp điều trị phù hợp. Liên hệ ngay True Dental để đặt lịch thăm khám và tư vấn miễn phí ngay!