Viêm chân răng là gì? Nguyên nhân và cách điều trị, phòng ngừa

Viêm chân răng (hay viêm nha chu) là một bệnh lý phổ biến trong nha khoa, ảnh hưởng đến các mô xung quanh cấu trúc răng. Vậy cụ thể viêm chân răng là gì? Nguyên nhân do đâu? Nên điều trị thế nào? Xem ngay bài viết dưới đây để được giải đáp chi tiết.

Viêm chân răng là gì?

Viêm chân răng, hay còn gọi là viêm nha chu, là một bệnh lý răng miệng phổ biến xảy ra khi các mô nâng đỡ răng bị viêm nhiễm. Bệnh khởi phát âm thầm từ những dấu hiệu viêm nướu nhẹ, nhưng nếu không được can thiệp kịp thời, tình trạng viêm có thể lan sâu xuống chân răng, tấn công xương ổ răng và các dây chằng quanh răng.

Viêm chân răng nếu không được điều trị sớm có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như tiêu xương hàm, răng lung lay và mất răng vĩnh viễn. Do đó, việc nhận biết sớm các dấu hiệu và duy trì thói quen chăm sóc răng miệng đúng cách là chìa khóa giúp phòng ngừa và điều trị hiệu quả bệnh lý này.

Nguyên nhân gây viêm chân răng

Viêm chân răng chủ yếu do sự tích tụ của mảng bám vi khuẩn trên bề mặt răng và nướu. Mảng bám này không được loại bỏ kịp thời sẽ cứng lại thành cao răng, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và gây viêm nhiễm. Các yếu tố khác góp phần gây viêm chân răng bao gồm:

• Vệ sinh răng miệng sai cách: Việc không chải răng đúng cách hoặc không sử dụng chỉ nha khoa thường xuyên khiến mảng bám và cao răng tích tụ, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển và gây viêm nhiễm.
• Chế độ ăn uống không hợp lý: Tiêu thụ nhiều thực phẩm chứa đường và tinh bột, cùng với việc ăn uống thiếu chất dinh dưỡng, đặc biệt là vitamin C, làm suy yếu hệ miễn dịch của nướu, tăng nguy cơ viêm nhiễm.
• Hút thuốc lá: Thói quen này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể mà còn làm giảm lưu lượng máu đến nướu, cản trở quá trình lành thương và tăng nguy cơ mắc các bệnh về nướu.
• Thay đổi nội tiết tố: Phụ nữ trong giai đoạn mang thai, kinh nguyệt hoặc mãn kinh trải qua sự biến đổi hormone, khiến nướu trở nên nhạy cảm và dễ bị viêm nhiễm hơn.
• Bệnh lý toàn thân: Các bệnh như tiểu đường, HIV/AIDS hoặc những tình trạng suy giảm miễn dịch khác làm tăng nguy cơ viêm chân răng do cơ thể khó chống lại nhiễm trùng.
• Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc chống co giật hoặc thuốc chẹn kênh canxi, có thể gây khô miệng hoặc tăng sinh mô nướu, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển.
• Răng mọc lệch lạc: Răng không đều, chen chúc hoặc khấp khểnh tạo ra các khe hở khó vệ sinh, dẫn đến tích tụ mảng bám và vi khuẩn, gây viêm nhiễm chân răng.
• Khô miệng: Thiếu nước bọt do bệnh lý hoặc tác dụng phụ của thuốc làm giảm khả năng tự làm sạch của miệng, tăng nguy cơ viêm chân răng.
• Stress: Căng thẳng kéo dài có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, giảm khả năng chống lại vi khuẩn gây viêm nhiễm ở nướu.

Dấu hiệu bị viêm chân răng

Viêm chân răng là một bệnh lý răng miệng phổ biến với nhiều biểu hiện đa dạng. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu của bệnh giúp ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng. Dưới đây là những triệu chứng thường gặp:

Đau nhức răng và nướu

Cảm giác đau âm ỉ hoặc nhói ở vùng nướu là dấu hiệu đầu tiên của viêm chân răng. Cơn đau thường tăng lên khi nhai hoặc chạm vào vùng bị viêm. Đôi khi, người bệnh có thể cảm nhận được cảm giác nhức lan tỏa lên vùng hàm và thái dương, gây khó chịu trong sinh hoạt hằng ngày.

Sưng tấy nướu

Nướu bị viêm thường trở nên sưng đỏ, mềm và nhạy cảm. Khu vực nướu quanh chân răng có thể phồng lên, gây đau khi ấn vào. Tình trạng sưng tấy này không chỉ làm mất thẩm mỹ mà còn tạo điều kiện cho vi khuẩn tiếp tục tấn công sâu vào chân răng.

Nướu bị chảy máu

Một trong những dấu hiệu dễ nhận biết nhất của viêm chân răng là nướu dễ chảy máu, đặc biệt khi chải răng hoặc dùng chỉ nha khoa. Chỉ cần tác động nhẹ, nướu có thể chảy máu, báo hiệu tình trạng viêm đã làm tổn thương các mô quanh răng.

Hôi miệng

Viêm chân răng tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, dẫn đến hơi thở có mùi hôi dai dẳng. Mặc dù bạn có thể vệ sinh răng miệng đầy đủ nhưng mùi hôi vẫn không thuyên giảm, do vi khuẩn gây viêm đã xâm nhập sâu vào các mô nướu.

Nhiễm trùng, hình thành mủ

Ở giai đoạn nặng hơn, viêm chân răng có thể dẫn đến tình trạng nhiễm trùng và hình thành mủ ở kẽ giữa răng và nướu. Bạn có thể nhận thấy sự tích tụ mủ khi ấn vào vùng nướu bị viêm, kèm theo mùi hôi khó chịu. Tình trạng này không chỉ gây đau đớn mà còn tiềm ẩn nguy cơ nhiễm trùng lan rộng nếu không được điều trị kịp thời.

Sốt, mệt mỏi

Khi vi khuẩn từ vùng nướu bị viêm lan rộng vào máu, cơ thể có thể phản ứng bằng cách gây sốt nhẹ đến cao. Người bệnh cảm thấy mệt mỏi, uể oải và có thể kèm theo sưng hạch bạch huyết dưới hàm. Đây là dấu hiệu cho thấy nhiễm trùng đã trở nên nghiêm trọng và cần được điều trị ngay.

Các bước chẩn đoán, điều trị viêm chân răng tại nha khoa

Nếu viêm chân răng không được chẩn đoán và điều trị kịp thời có thể dẫn đến mất răng và ảnh hưởng sức khỏe răng miệng cũng như toàn thân. Quy trình chẩn đoán và điều trị tại các nha khoa thường bao gồm các bước sau:

Khám lâm sàng

Bác sĩ nha khoa sẽ tiến hành thăm khám tổng quát khoang miệng để đánh giá tình trạng nướu, răng và các mô xung quanh. Việc này giúp xác định các dấu hiệu của viêm chân răng như sưng, đỏ, chảy máu nướu, sự hiện diện của mảng bám và cao răng. Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ kiểm tra mức độ lung lay của răng và sự hình thành của túi nha chu.

Xét nghiệm

Để có cái nhìn chi tiết hơn về mức độ tổn thương, bác sĩ có thể chỉ định chụp X-quang răng. Hình ảnh X-quang giúp xác định mức độ mất xương quanh răng và phát hiện các ổ nhiễm trùng tiềm ẩn. Trong một số trường hợp, xét nghiệm vi sinh có thể được thực hiện để xác định loại vi khuẩn gây bệnh, từ đó lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.

Đánh giá tình trạng nướu

Sử dụng dụng cụ chuyên dụng, bác sĩ sẽ đo độ sâu của túi nha chu – khoảng cách giữa nướu và răng. Ở trạng thái khỏe mạnh, độ sâu này thường từ 1-3mm. Nếu túi nha chu sâu hơn, đặc biệt trên 4mm, điều này cho thấy sự hiện diện của viêm nha chu và cần được điều trị kịp thời.

Đánh giá tổng quát răng miệng

Bên cạnh việc tập trung vào vùng bị viêm, bác sĩ cũng sẽ xem xét tổng thể sức khỏe răng miệng của bệnh nhân. Điều này bao gồm việc kiểm tra khớp cắn, phát hiện các răng bị sâu, hỏng hoặc có dấu hiệu bất thường khác. Việc đánh giá toàn diện giúp xác định các yếu tố có thể góp phần vào tình trạng viêm và lập kế hoạch điều trị hiệu quả.

Điều trị viêm chân răng

Viêm chân răng là một bệnh lý nha chu cần được điều trị sớm để ngăn ngừa biến chứng. Các phương pháp điều trị có thể bao gồm:

1. Kiểm soát và loại bỏ yếu tố nguy cơ

• Cải thiện vệ sinh răng miệng đúng cách.
• Hạn chế hút thuốc lá, kiểm soát bệnh lý nền như tiểu đường để tăng hiệu quả điều trị.

2. Lấy cao răng và làm nhẵn chân răng

• Là phương pháp điều trị ban đầu, giúp loại bỏ mảng bám và cao răng tích tụ.
• Thực hiện bằng dụng cụ cầm tay hoặc máy siêu âm.
• Giúp làm sạch mô bệnh lý và tạo bề mặt chân răng nhẵn, hạn chế vi khuẩn bám dính.

3. Sử dụng kháng sinh hỗ trợ

• Trong trường hợp viêm nặng, bác sĩ có thể chỉ định kháng sinh toàn thân như amoxicillin 500 mg (3 lần/ngày trong 10 ngày) hoặc metronidazole 250 mg (3 lần/ngày trong 14 ngày).
• Ngoài ra, gel doxycycline hoặc vi cầu minocycline có thể được đặt trực tiếp vào túi lợi để tăng hiệu quả điều trị.

4. Phẫu thuật nha chu

• Nếu viêm chân răng tiến triển nặng, túi lợi sâu, có thể cần phẫu thuật để loại bỏ túi lợi, tái tạo mô và xương ổ răng.
• Kỹ thuật ghép xương có thể áp dụng để kích thích sự phát triển của xương răng bị tiêu hủy.
• Một số trường hợp răng lung lay có thể cần cố định hoặc chỉnh khớp cắn để giảm áp lực lên răng.

5. Chăm sóc răng miệng sau điều trị

• Đánh răng đúng cách, sử dụng chỉ nha khoa và đầu cao su để làm sạch kẽ răng.
• Sử dụng dung dịch súc miệng chứa chlorhexidine giúp giảm vi khuẩn và viêm nhiễm.
• Bệnh nhân cần được tái khám định kỳ để theo dõi tình trạng nha chu và làm sạch răng theo chỉ định của bác sĩ.

Với các bệnh nhân bị viêm chân răng do HIV, phương pháp điều trị kết hợp gồm lấy cao răng, làm sạch túi lợi bằng povidone-iode, súc miệng chlorhexidine và dùng metronidazole đường uống (250 mg, 3 lần/ngày trong 14 ngày) mang lại hiệu quả tích cực trong hơn 90% trường hợp.

Viêm chân răng khu trú tiến triển nhanh có thể cần can thiệp phẫu thuật nha chu kết hợp với kháng sinh toàn thân để kiểm soát nhiễm trùng và bảo vệ răng.

Viêm chân răng có nguy hiểm không? 4 biến chứng cần biết

Câu trả lời là có.Viêm chân răng là một bệnh lý răng miệng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách. Bệnh không chỉ gây đau nhức, sưng tấy và chảy máu nướu mà còn có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng. Khi tình trạng viêm kéo dài, các mô và xương nâng đỡ răng sẽ bị phá hủy, khiến răng lung lay và cuối cùng có thể rụng.

4 Biến chứng nguy hiểm khi bị viêm chân răng:

• Mất răng: Tổn thương xương và mô hỗ trợ khiến răng lung lay và rụng.
• Áp xe nha chu: Tích tụ mủ gây đau đớn và nhiễm trùng lan rộng.
• Tiêu xương hàm: Mất xương ổ răng, ảnh hưởng đến cấu trúc khuôn mặt.
• Nguy cơ bệnh tim mạch: Vi khuẩn từ viêm nha chu có thể xâm nhập vào máu, tăng nguy cơ viêm nội tâm mạc và các bệnh tim mạch khác.

Cách điều trị viêm chân răng tại nhà

6 Phương pháp chữa trị viêm chân răng tại nhà hiệu quả

Việc điều trị viêm nha chu kịp thời và đúng cách tại nhà có thể giúp giảm thiểu triệu chứng và ngăn ngừa bệnh tiến triển. Dưới đây là một số phương pháp chữa viêm chân răng tại nhà hiệu quả:

• Súc miệng bằng nước muối ấm: Nước muối có tính kháng khuẩn và chống viêm, giúp làm sạch khoang miệng và giảm sưng tấy. Hòa tan 1/2 thìa cà phê muối vào một cốc nước ấm, súc miệng trong 30 giây, sau đó nhổ ra. Thực hiện 2 – 3 lần mỗi ngày để đạt hiệu quả tốt nhất.
• Sử dụng chanh và mật ong: Mật ong có đặc tính kháng khuẩn, kết hợp với chanh giàu vitamin C giúp tăng cường sức đề kháng cho nướu. Trộn mật ong với vài giọt nước cốt chanh, thoa nhẹ nhàng lên vùng nướu bị viêm, để trong vài phút rồi súc miệng lại bằng nước ấm. Thực hiện 2 lần mỗi ngày.
• Sử dụng nước lá ổi: Lá ổi chứa các hợp chất kháng khuẩn và chống viêm, giúp làm sạch khoang miệng và giảm viêm nhiễm. Rửa sạch lá ổi, đun sôi với nước trong 15 phút, để nguội và dùng súc miệng 2 – 3 lần mỗi ngày.
• Sử dụng gừng tươi: Gừng có tính chống viêm và kháng khuẩn, giúp giảm sưng và đau nhức. Thái vài lát gừng tươi, đun sôi với nước, để nguội và dùng súc miệng 2 – 3 lần mỗi ngày.
• Dùng tỏi: Tỏi có đặc tính kháng khuẩn mạnh mẽ. Giã nát một tép tỏi cùng với một chút muối, sau đó đắp hỗn hợp lên vùng nướu bị viêm trong vài phút. Rửa sạch miệng bằng nước ấm sau khi thực hiện. Thực hiện 2 lần mỗi ngày để giảm triệu chứng.
• Dùng tinh dầu tràm trà: Tinh dầu tràm trà có đặc tính kháng khuẩn mạnh, giúp giảm viêm và ngăn ngừa nhiễm trùng. Pha loãng 2-3 giọt tinh dầu tràm trà với 200ml nước ấm, súc miệng trong 30 giây, sau đó nhổ ra. Thực hiện 2-3 lần mỗi ngày.

Viêm chân răng nên uống thuốc gì?

Trong trường hợp viêm chân răng gây đau đớn và sưng tấy nghiêm trọng, việc sử dụng thuốc có thể cần thiết. Tuy nhiên, việc dùng thuốc cần tuân theo chỉ định của bác sĩ. Một số loại thuốc thường được kê đơn bao gồm:

• Thuốc kháng sinh: Được sử dụng để kiểm soát nhiễm trùng do vi khuẩn. Các loại kháng sinh như amoxicillin, metronidazole hoặc clindamycin thường được chỉ định. Việc lựa chọn loại thuốc và liều lượng cần dựa trên đánh giá của bác sĩ.
• Thuốc giảm đau và kháng viêm: Để giảm đau và sưng, các thuốc như ibuprofen hoặc paracetamol có thể được sử dụng. Tuy nhiên, cần tuân thủ liều lượng và hướng dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ.

Lưu ý khi chữa viêm chân răng tại nhà

• Duy trì vệ sinh răng miệng đúng cách: Chải răng ít nhất hai lần mỗi ngày bằng bàn chải mềm và kem đánh răng chứa fluoride. Sử dụng chỉ nha khoa hoặc tăm nước để làm sạch kẽ răng.
• Tránh các tác nhân gây kích ứng: Hạn chế tiêu thụ thức ăn cay nóng, nhiều đường hoặc quá cứng, vì chúng có thể làm tình trạng viêm trở nên nghiêm trọng hơn.
• Không tự ý dùng thuốc: Việc sử dụng thuốc kháng sinh hoặc kháng viêm cần có chỉ định của bác sĩ để tránh tác dụng phụ và tình trạng kháng thuốc.
• Thăm khám nha khoa định kỳ: Dù điều trị tại nhà có thể giúp giảm triệu chứng, nhưng việc thăm khám nha khoa định kỳ là cần thiết để đảm bảo bệnh được kiểm soát hoàn toàn và ngăn ngừa tái phát.

Xem thêm: Niềng răng mắc cài cánh cam là gì? Ưu nhược điểm và giá niềng răng

Viêm chân răng là tình trạng phổ biến nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả nếu được phát hiện sớm. Việc duy trì thói quen chăm sóc răng miệng đúng cách. Nếu bạn đang gặp phải các dấu hiệu viêm nha chu và cần tư vấn hoặc điều trị chuyên sâu, hãy liên hệ ngay với Nha khoa True Dental để được các bác sĩ hỗ trợ tận tình.